Urlopy wg Kodeksu Pracy - pracownicze, wypoczynkowe i inne

Urlop to przewidziany prawem czas wolny, podczas którego pracownik zostaje zwolniony z obowiązku świadczenia pracy. W przypadku niektórych rodzajów urlopu może jednak otrzymać wynagrodzenie.

Urlop to przywilej pracownika, którego pracodawca nie może mu odebrać. Przysługuje pracownikowi co roku, w konkretnym wymiarze zależnym od stażu pracy — lub w określonej sytuacji wyjątkowej. Pracodawca nie może odmówić Ci urlopu okolicznościowego, macierzyńskiego, rodzicielskiego i kilku innych.

Po prostu masz prawo do wakacji lub kilku dni wolnego i już.

Wszystkie informacje o urlopach zebraliśmy dla Ciebie w jednym miejscu.

W tym przewodniku pokażemy Ci:

• jakie rodzaje urlopów masz zagwarantowane przez Kodeks Pracy
• jaki wymiar wolnego przysługuje Ci dla każdego typu urlopu
• na jakim urlopie przysługuje Ci wynagrodzenie, a na jakim nie
• wzory wniosków o różne rodzaje urlopów do pobrania za darmo (wraz z przykładami jak wypełnić dany wniosek)

Chcesz od razu napisać wniosek o urlop? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz gotowe wzory wniosków o wszystkie typy urlopów pracowniczych do uzupełnienia jednym kliknięciem. Stwórz wniosek o urlop w 5 minut tutaj.

Stwórz wniosek o urlop teraz

Stwórz wniosek o urlop

Zobacz inne wzory, stwórz wniosek urlopowy i pobierz dokument w PDF tutaj.

Urlopy pracownicze zgodnie z Kodeksem Pracy

Art. 152 Kodeksu Pracy mówi o tym, że każdemu pracownikowi przysługuje niezbywalne prawo do urlopu wypoczynkowego — płatnego, corocznego i nieprzerwanego. 

W Kodeksie Pracy poza urlopem wypoczynkowym przewidziano również inne urlopy pracownicze. Wiążą się one z różnymi okolicznościami życia prywatnego. Szczegółowe informacje na ich temat określają artykuły 152–157 Kodeksu Pracy.

Istnieją więc urlopy przeznaczone konkretnie dla pracowników, którzy są rodzicami, a także dla tych, którzy potrzebują wolnego ze względu na okoliczności życiowe.

W większości (poza urlopem wychowawczym) wymienione wyżej rodzaje urlopów gwarantują Tobie jako pracownikowi, że podczas dni wolnych będziesz miał wypłacaną pensję, ale—

Jeśli potrzebujesz więcej dni wolnych niż wyznacza Kodeks Pracy, możesz wziąć także urlop bezpłatny.

Całą wiedzę o urlopach pracowniczych zawarliśmy w formie przystępnych przewodników, którymi dzielimy się z Tobą w kolejnych rozdziałach tego artykułu:

Typy urlopów według Kodeksu Pracy

Urlop na żądanie

Urlop bezpłatny

Urlop okolicznościowy

Urlop wypoczynkowy

Urlop macierzyński

Urlop tacierzyński

Urlop ojcowski

Urlop wychowawczy

Urlop rodzicielski

Urlop opiekuńczy

Zdarza się, że musisz lub chcesz wziąć wolne, które nie było wcześniej zaplanowane w planie urlopu. Możesz wtedy poprosić o urlop na żądanie.

Jak powiadomić o tym pracodawcę? Kiedy złożyć wniosek? Ile dni wolnego na żądanie możesz wziąć?

Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższych artykułach:

• Urlop na żądanie - ile dni? Odmowa szefa jest możliwa? [Zasady]

Urlopy bezpłatne to takie, z których korzystasz, nie pobierając pensji. Są to więc dodatkowe dni wolne poza pulą przysługujących Ci dni wolnych, którą określa Kodeks Pracy.

Żeby dowiedzieć się, czy i kiedy pracodawca może odmówić takiego urlopu i jakie właściwie zasady rządzą urlopami bezpłatnymi, przeczytaj poniższe artykuły:

• Urlop bezpłatny a urlop wypoczynkowy. Co z ubezpieczeniem?
• Sabbatical leave: Kilkumiesięczny urlop sabatowy
• Wniosek o urlop bezpłatny z uzasadnieniem - wzór PDF i DOC

Urlopów okolicznościowych jest kilka, tak jak co najmniej kilka jest okoliczności, w których pracownik potrzebuje dni wolnych z powodu sytuacji prywatnej.

Możesz wziąć urlop okolicznościowy z powodu ślubu własnego lub ślubu dziecka, z powodu narodzin dziecka lub pogrzebu w rodzinie.

Wszystkie informacje na temat tych urlopów, a także wzory wniosków znajdziesz w tych artykułach:

• Urlop okolicznościowy - ślub, urodzenie dziecka, śmierć bliskiego
• Wniosek o urlop okolicznościowy - wzór do pobrania w PDF i DOC 

Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.

Kreator CV

Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.

Cel urlopu wypoczynkowego to „regeneracja sił i odpoczynek pracownika". Każdy z nas tego potrzebuje, ale nie każdemu przysługuje tyle samo dni urlopu. 

Warto to sprawdzić, a także dowiedzieć się co zawrzeć we wniosku o urlop wypoczynkowy. 

Tego i wielu innych rzeczy dowiesz się stąd: 

• Urlop wypoczynkowy - Kodeks Pracy. Jak liczyć wymiar?
• Wniosek o urlop wypoczynkowy - wzór PDF i DOC [+kiedy i jak złożyć]
• Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy - jak liczyć?
• 26 dni urlopu - komu przysługuje, jak obliczyć urlop? [+Kalkulator]
• 10+ sposobów na urlop, na którym *naprawdę* odpoczniesz od pracy

Urlop macierzyński, czyli okres 14 tygodni wolnego przysługuje każdej kobiecie od razu po urodzeniu dziecka. 

Wszystkie zasady dotyczące pobierania urlopu macierzyńskiego zawarliśmy w tych tekstach:

• Ile trwa urlop macierzyński? Jak mają się do siebie urlop macierzyński i rodzicielski?
• Wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski - wzór PDF i DOC
• Powrót do pracy po urlopie macierzyńskim (15+ porad dla mam)

Nie tylko mamom przysługuje urlop na opiekę nad dzieckiem. Ojcowie również mają prawo do wolnego, jeśli tylko wyrażą chęć przebywania na urlopie ze swoich dzieckiem.

Zobacz, jakie są zasady korzystania z urlopu tacierzyńskiego. 

• Urlop tacierzyński - ile trwa, czym różni się od ojcowskiego? 

Urlop ojcowski trwa zaledwie 14 dni i należy go wykorzystać w ciągu 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka. Dwa tygodnie na opiekę nad dzieckiem przysługuje każdemu ojcu. 

Ten urlop często mylony jest z tacierzyńskim, więc warto poznać jego zasady i dowiedzieć się, jak złożyć odpowiedni wniosek o urlop ojcowski. 

Dowiesz się tego z poniższych tekstów:

• Urlop ojcowski - ile dni? Jakie dokumenty? Kto płaci?
• Wniosek o urlop ojcowski - wzór do pobrania [+ rady jak wypełnić]

Urlop wychowawczy przysługuje zarówno mamom, jak i ojcom. Rodzice mogą się nim dzielić lub wziąć wolne w tym samym czasie. 

O zasadach udzielania urlopu wychowawczego oraz składaniu wniosku, piszemy w tych artykułach:

• Urlop wychowawczy — czy jest płatny? Ile trwa? Kiedy zasiłek?
• Wniosek o urlop wychowawczy - wzór PDF. Kiedy i jak złożyć podanie?

Urlop rodzicielski trwa 41 lub 43 tygodnie i jest ściśle związany z urlopem macierzyńskim. Warto wiedzieć, jak i kiedy składać wnioski oraz nauczyć się obliczać wymiar urlopu. 

Dowiesz się tego z naszego tekstu. 

• Urlop rodzicielski - ile trwa? Ile wynosi zasiłek rodzicielski? 
• Kosiniakowe - ile wynosi świadczenie rodzicielskie? Dla kogo? 

Urlop opiekuńczy

Na początku 2023 roku wprowadzono nowe przepisy, zgodnie z którymi każdy pracownik zyskał dodatkowe 5 dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego na dziecko, rodzica, małżonka lub osobę zamieszkującą to samo gospodarstwo domowe. Jeśli jednak ten urlop nie zostanie wykorzystany, przepadnie.

Musisz napisać również list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz nowoczesne wzory do wypełnienia i praktyczne porady. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.

Kreator listu motywacyjnego

Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.

Teraz wiesz już wszystko o urlopach w Kodeksie Pracy. Jeśli jest coś, o czym nie napisaliśmy, albo chciałbyś, żebyśmy wyjaśnili jakąś kwestię w kolejnych artykułach, daj nam znać na forum poniżej.

Proces redakcyjny InterviewMe

Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.