Podejrzewam, że wielu rekruterów nie zdaje sobie sprawy, że patrzy właśnie na przekłamane CV. Niektórzy kandydaci jedynie koloryzują szczegóły, na przykład nieznacznie zawyżając swoje umiejętności. Są też tacy, którzy tworzą praktycznie fikcyjne dokumenty.
Czy kłamstwo jest możliwe do wykrycia?
Oczywiście! Czasami już na pierwszy rzut oka. Jedni kandydaci nerwowo się uśmiechają, inni potrafią zachować poważny wyraz twarzy. Niektórzy odwracają wzrok, inni patrzą mi prosto w oczy. Jeśli chcemy na podstawie prostych gestów stwierdzić, czy ktoś kłamie, możemy równie dobrze rzucić monetą.
Na szczęście istnieją znacznie skuteczniejsze i prostsze sposoby, aby wykryć kłamstwo w czasie rozmowy kwalifikacyjnej (i nie tylko). Przede wszystkim, te kłamstwa są do bólu powtarzalne. Oto najczęstsze z nich oraz sposoby, dzięki którym pracodawca może sprawdzić, czy kandydat mówi prawdę.
Chcesz od razu przygotować się do rozmowy o pracę? Skorzystaj z naszego narzędzia, by nie dać się rekruterowi zaskoczyć żadnym pytaniem.
Przygotuj się do rozmowy kwalifikacyjnej
Nie sam — my Cię przygotujemy. Poznasz najtrudniejsze pytania rekruterów i nauczysz się na nie odpowiadać lepiej niż inni kandydaci.
Przećwicz rozmowę
Dzięki takiemu świetnemu CV i listowi dostałam super pracę bardzo szybko!
Są badania, które pokazują, że 78% kandydatów do pracy kłamie, a 66% rekruterów w ogóle się tym nie przejmuje! Czy to oznacza, że warto ryzykować, mówiąc nieprawdę podczas rozmowy o pracę?
Oczywiście, że nie. Niektóre ściemy po prostu nie przejdą, bo zbyt łatwo je wykryć. Poza tym — rekruter na pewno dokładnie sprawdzi Twoje kwalifikacje, jeśli są one kluczowe w pracy na stanowisku, na które aplikujesz.
1. Okres zatrudnienia w firmie 2012-2014.
Na pierwszy rzut oka wygląda, że kandydat pracował w firmie przez 2 lata. Taki zapis od razu budzi wątpliwości rekrutera. Czy naprawdę kandydat pracował tam 2 lata? Czy może trafił do firmy w grudniu 2012 i skończył pracę w styczniu 2014?
Nawet kiedy kandydaci tworzą CV w naszym kreatorze (tutaj), czasami pytają, dlaczego nie można ominąć daty miesięcznej. Powód jest prosty. Jeśli to zrobisz, wyrządzisz sobie krzywdę.
Jeśli naprawdę kandydat pracował w danej firmie deklarowany okres, napisze to w CV. Jeśli w jego zatrudnieniu były luki, wtedy będzie próbował je ukryć, pozornie wydłużając zatrudnienie w pozostałych miejscach pracy.
Jeśli rekruter będzie mieć wątpliwości, w niektórych przypadkach może nawet odrzucić Twoje CV. Dlatego zawsze podawaj daty miesięczne. Nie pozwól, aby Twoje CV budziło pytania.
Jak sprawdzić, czy kandydat kłamie?
Pierwszy krok to sprawdzenie profesjonalnych profili społecznościowych, czyli Goldenline i LinkedIn. Przeczytaj nasz artykuł, aby dowiedzieć się, jak optymalizować profil na LinkedIn: LinkedIn - 14 rad jak stworzyć i prowadzić profil, aby dostawać oferty pracy.
Często pojawiają się rozbieżności między historią zatrudnienia w CV a tą opisaną na profilach.
W drugiej kolejności można zadzwonić do poprzednich pracodawców i dopytać o dokładne daty zatrudnienia.
Na samej rozmowie kwalifikacyjnej takie kłamstwo też jest dość łatwe do wykrycia. Przykład?
Rekruter: Ile miesięcy pracował pan w firmie X?
Kandydat: 2 lata.
Rekruter: Tak, ale ile dokładnie miesięcy? Nie podał Pan tej informacji w CV, więc chciałem to ustalić.
Jeśli coś nie jest zgodne z prawdą już w tym momencie widać, że osoba czuje się niekomfortowo i trudniej jest jej odpowiedzieć na pytanie ze spokojem.
Kandydat: Hmm… 22 miesiące.
Rekruter: Jak długą miał Pan przerwę między pracą w firmie X i Y?
Często zadanie pytania o przerwę, której nie ma na CV, całkowicie wybija kandydata z rytmu. Oczywiście tylko, jeśli ma on coś do ukrycia.
Chcesz stworzyć profesjonalne CV w 5 minut? Wypróbuj nasz kreator CV! 400 wzorów CV i listu motywacyjnego czeka na Ciebie.
Stwórz profesjonalne CV
(wejdź do kreatora)
Szablon CV Cubic - zobacz inne szablony CV tutaj
2. Angielski – bardzo dobry
Zawyżanie swojej znajomości języków to chyba najczęstsze kłamstwo. Jednocześnie najprostsze do wykrycia.
Często w CV można spotkać zapisu typu: „hiszpański – podstawowy”. Co to najczęściej oznacza w praktyce? Kandydat przez chwilę uczył się hiszpańskiego kilka lat temu i aktualnie nie pamięta nic. Lepiej w ogóle pominąć język, którym nie jesteśmy w stanie się swobodnie posługiwać.
Jak sprawdzić, czy kandydat kłamie?
Najprościej jest to sprawdzić, nagle przechodząc w czasie rozmowy kwalifikacyjnej na język obcy. Oczywiście w odpowiednim momencie. Kiedy po 15-20 minutach rozmowy opadnie pierwszy stres, osoba, która deklaruje biegłą albo bardzo dobrą znajomość języka, powinna bez problemu odpowiedzieć na pytanie w nim zadane.
W innym przypadku…no cóż najwyraźniej jej znajomość języka wcale nie jest na deklarowanym poziomie. Zobacz, jakie są najczęstsze błędy w tłumaczeniu CV.
3. Zarabiam X netto. Chciałbym otrzymać podobną pensję.
Pytanie o zarobki często sprawia, że kandydaci zaczynają się czuć niekomfortowo. To takie trochę typowo polskie. W ofertach rzadko mamy podany zakres zarobków.
Według badań Goldenline tylko 3,5% ofert pracy zawiera widełki płacowe. Co gorsza, to głównie oferty dla programistów. Dlaczego pracodawcy nie podają zakresu wynagrodzeń?
Na pytanie o oczekiwane zarobki kandydaci odpowiadają w różny sposób. Z jednej strony pojawiają się stwierdzenia w stylu „najważniejsze jest dla mnie doświadczenie oraz możliwości rozwoju”. Z drugiej strony zdarzają się kandydaci, którzy celowo zawyżają swoje aktualne zarobki, w nadziei na otrzymanie atrakcyjniejszej oferty.
Jak sprawdzić, czy kandydat kłamie?
Jeśli kandydat na początku drogi zawodowej twierdzi, że pieniądze nie są ważne i zależy mu na doświadczeniu, to chyba oczywiste: po prostu bardzo zależy mu na pracy.
Jeśli jest podejrzenie, że kandydat zawyża swoje realne zarobki, wystarczy odnieść się do raportów płacowych dostępnych na stronach wynagrodzenia.pl albo Hays.pl.
Rekruterzy są dobre zorientowani w realiach rynkowych oraz płacach w firmach. Jeżeli podajesz kwotę, która znacząco odbiega od ich wiedzy dotyczącej wynagrodzeń, to znak, że nie musi być ona prawdziwa.
Pensje odbiegające od normy zdarzają się tylko, jeśli ktoś jest naprawdę dobrym ekspertem, a tych bardzo łatwo rozpoznać w trakcie rozmowy o praće.
Zamiast zawyżać swoją pensję, dowiedz się, jak skutecznie negocjować wynagrodzenie na rozmowie kwalifikacyjnej. Przeczytaj poniższy artykuł: Jak negocjować wynagrodzenie, aby zarabiać więcej?
4. „Wspierałem dział w realizacji projektu o wartości 1,2 mln złotych”.
To autentyczny przykład. Tylko że zapis w CV tego kandydata powinien był raczej brzmieć:
„Wiem, że mój dział realizował projekt o wartości 1,2 mln złotych”.
Zawyżanie własnego zakresu obowiązków albo osiągnięć zawodowych to również jedno z najczęstszych kłamstw. Kandydaci sądzą, że w ten sposób zwiększają swoją wartość w oczach pracodawcy.
Jak sprawdzić, czy kandydat kłamie?
Po pierwsze, dobry rekruter z reguły świetnie orientuje się w zakresie obowiązków na poszczególnych stanowiskach. Jeśli ktoś pracuje na stanowisku specjalisty, łatwo poznać, czy nie przypisuje sobie obowiązków managera.
Uwaga: Oczywiście zdarzają się niedoświadczeni rekruterzy, którzy prowadzą rekrutacje na stanowiska wymagające dłuższego doświadczenia albo specjalistycznej wiedzy. Co możesz zrobić, jeśli znajdziesz się w takiej sytuacji jako kandydat?
Dla osób z długim doświadczeniem to bardzo niewygodna sytuacja. Nagle okazuje się, że muszą odpowiadać na pytania znacznie młodszej osoby. W dodatku czasem osoby, która nie jest dobrze zorientowana w ich branży. Jakie jest wyjście? Jeśli Ci zależy na danym stanowisku, obawiam się, że musisz się dopasować i postarać znaleźć wspólny język z rekruterem. Nawet jeśli uważasz, że Twój rozmówca jest nieprofesjonalny, niestety to od jego decyzji może zależeć, czy przejdziesz do następnego etapu.
Po drugie, często wystarczy zadać serię pytań otwartych np.:
- Jaka dokładnie była Pani rola w tym projekcie?
- Jak osiągnęła Pani ten efekt?
- Co było największą trudnością w realizacji projektu?
Osoby, który koloryzują swój zakres obowiązków albo przypisują sobie osiągnięcia zawodowe innych, będą miały problemy z precyzyjną odpowiedzią na pytania.
Kolejną technikę zdradza Karolina Orzelska, Team Leader w HRK , firmie, która zajmuje się m.in przeprowadzaniem rekrutacji.
"Headhunterzy wykorzystują wiele metod. Chcą uchronić firmę, dla której rekrutują przed niewykwalifikowanymi pracownikami oraz utratą profesjonalnego wizerunku. Wykorzystują do tego m.in metodę badania dodatkowymi testami lub sprawdzają referencje danego kandydata. Pamiętaj jednak, że przesadna szczerość w wyznaniach również może spowodować odwrotny efekt do zamierzonego. Najlepiej jest zbalansować swoje wyznania oraz rzetelnie przygotować się do rozmowy na temat mocnych stron oraz wiedzy i doświadczenia. "
Chcesz się dowiedzieć jak opisać osiągnięcia zawodowe w CV, aby otrzymywać więcej ofert pracy? Przeczytaj: Jak napisać CV, które zapewni Ci pracę?
Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.
5. Doskonała znajomość...
Zawyżanie umiejętności technicznych jest równie powszechne, co zawyżanie znajomości języków. Kandydat, który zna podstawy programu, twierdzi, że zna go co najmniej dobrze. Ten, który rzeczywiście w miarę swobodnie posługuje się danym programem, twierdzi, że jest ekspertem.
Jak sprawdzić, czy kandydat kłamie?
Jeśli konkretna umiejętność jest szczególnie ważna w przypadku stanowiska, na które aplikujesz, pracodawca zechce ją sprawdzić.
Po pierwsze, umiejętność powinna być widoczna w Twoich osiągnięciach zawodowych. Spodziewaj się serii pytań otwartych o zrealizowane przez Ciebie projekty i ich rezultaty, trudności, które się pojawiły oraz to, jak sobie z nimi poradziłeś.
Część umiejętności lub predyspozycji może zostać sprawdzona specjalnym testem przed, lub na rozmowie kwalifikacyjnej. W przypadku niektórych stanowisk pracodawcy decydują się nawet na assessment center. W takim przypadku musisz być przygotowany na kilkugodzinny proces rekrutacyjny, w którego czasie będziesz musiał rozwiązać określone typy zadań.
Jak opisywać swoje umiejętności w CV, aby szybciej znaleźć pracę? Przeczytaj ten artykuł: Umiejętności do CV. Co wpisać, aby szybko znaleźć pracę?
Szablon CV Cascade - zobacz inne szablony CV tutaj
6. „Ukończyłem studia na uniwersytecie Y”.
W 2012 szef wyszukiwarki Yahoo musiał zrezygnować ze stanowiska, po tym, jak wyszło na jaw, że kłamał w sprawie swojego wykształcenia.
Według niektórych badań, co trzeci kandydat mówi nieprawdę w sprawie swojego wykształcenia.
Fikcyjne kursy albo studia podyplomowe, zawyżanie stopnia naukowego, wpisywanie uniwersytetów, na które chodziliśmy, ale których nie ukończyliśmy to dość powszechne przykłady.
Jak sprawdzić, czy kandydat kłamie?
Kłamstwa na temat pozopmu wykształcenia kadydata mogą być trudne do wykrycia. Jeśli ktoś spędził 4 lata na uniwersytecie i po prostu nie zdobył dyplomu, będzie mógł przekonująco opowiedzieć o swoich studiach.
Dobry specjalista z łatwością opowie o tematyce poruszanej na studiach podyplomowych, nawet jeśli ich nie ukończył. Kiedy pojawia się problem? Wtedy, gdy pracodawca zdecyduje się zatrudnić danego kandydata i poprosi o przedstawienie dyplomu. Jeśli okaże się, że kłamałeś, właśnie straciłeś szansę na pracę.
7. „Odejście z pracy to była moja / wspólna decyzja Brakowało mi możliwości rozwoju”
Taka odpowiedź na rozmowie kwalifikacyjnej uruchomi czujność każdego rekrutera.
Kiedy pracownikowi brakuje możliwości rozwoju albo chce zmienić pracę, zazwyczaj szuka nowych możliwości, jeszcze wykonując pracę u aktualnego pracodawcy. Oficjalnie, zwolnienia odbywają się z reguły za porozumieniem stron. Każdy jednak wie, że powodem zwolnienia nie zawsze jest redukcja etatów albo inne powody niezależne od pracownika. Rekruter na pewno będzie starał się ustalić, czy zwolnienie odbyło się z winy pracownika.
Niewielu kandydatów przyznaje się do gorszych wyników lub uchybień w swojej pracy i próbuje je ukryć.
Jak sprawdzić, czy kandydat kłamie?
Nie będę owijał w bawełnę. Osoby, które straciły pracę, zawsze budzą pewne wątpliwości pracodawców.
W lepszej sytuacji oczywiście są osoby, które zostały zwolnione w wyniku redukcji. W znacznie gorszej te, które zostały zwolnione ze swojej winy lub za brak wyników.
Jeśli pojawią się wątpliwości co do faktycznego powodu zwolnienia, rekruter będzie próbował skontaktować się z byłym pracodawcą.
Chcesz sprawdzić dobre odpowiedzi na inne trudne pytania zadawane na rozmowach? Sprawdź, jak odpowiadać, aby dostawać pracę: Odpowiedzi na pytania na rozmowie kwalifikacyjnej. Kompendium.
8. Kilka utartych powiedzeń, które nie brzmią zbyt szczerze.
„Szybko się uczę”.
Znaczenie: Nie jestem w tym ekspertem, ale bardzo zależy mi na tej pracy, więc mogę spróbować się podszkolić. Nie mogę jednak nic obiecać.
„Potrafię wykonywać wiele czynności w tym samym czasie”.
Znaczenie: Nie jestem do końca pewien, które z moich umiejętności będą najbardziej przydatne, ale potrafię pracować z włączonym Facebookiem.
„Czego szukacie u idealnego kandydata?”
Znaczenie: „Podobno warto zadać pytanie na koniec rozmowy, a ja gdzieś słyszałem, że to jest dobre”. Tutaj dowiesz się, jakie pytania warto zadać na końcu rozmowy kwalifikacyjnej.
„Moją największą słabością jest perfekcjonizm / pracowitość”.
Znaczenie: Rekruterzy uwielbiają pytanie o słabość kandydata. Powyższa odpowiedź pojawia się niemal równie często co samo pytanie. Jeśli chcesz zrobić dobre wrażenie, nie powtarzaj tego, co wszyscy.
Dowiedz się, jakie są inne błędy popełniane na rozmowach kwalifikacyjnych: Rozmowa kwalifikacyjna - 7 błędów, przez które nie dostajesz pracy.
9. Interesuję się ...
Czy warto podawać zainteresowania na CV?
Tak, w dwóch przypadkach. Po pierwsze, jeśli zainteresowania są związane ze stanowiskiem, na które aplikujesz. Po drugie, jeśli masz ciekawe zainteresowania, o których potrafisz z przekonaniem opowiedzieć.
Zdecydowana większość kandydatów dopisuje coś w stylu “kino, muzyka, teatr”. Inni dopisują zainteresowania ściśle związane z branżą, na przykład: “zarządzanie bazami danych”.
Jak sprawdzić, czy kandydat kłamie?
Wystarczy spytać. Jeśli w CV deklarujesz, że nałogowo czytasz, bądź przygotowany na pytanie o ostatnio przeczytaną książkę. Jeśli piszesz, że prywatnie interesujesz się rozwijaniem swoich kompetencji, lepiej, żeby to była prawda. Inaczej pozornie proste pytanie o zainteresowania, może doprowadzić do mało komfortowej sytuacji.
Jak wykorzystać swoje zainteresowania, aby otrzymywać więcej ofert pracy? Przeczytaj: Zainteresowania w CV - 5 rad jak je opisać.
Podsumowanie
Czy warto kłamać w CV i na rozmowie kwalifikacyjnej?
Niektórym kandydatom podkoloryzowanie faktów rzeczywiście może pomóc zdobyć pracę.
Z reguły kłamstwa na CV i rozmowie kwalifikacyjnej są jednak łatwe do wykrycia i kandydaci tylko przekreślają swoje szanse.
Większość kandydatów nie potrafi kłamać. Z kolei nawet przeciętnie doświadczony rekruter, ciągle słyszy te same kłamstwa, więc coraz skuteczniej je wykrywa.
Według Karoliny Orzelskiej, Team Leadera w HRK brak szczerości podczas spotkania z doświadczonym rekruterem może w dłuższej perspektywie poważnie zaszkodzić Twojemu wizerunkowi. Zdemaskowanie kłamstwa może zaważyć na Twoich rekomendacjach w przyszłości, a co gorsza, umieścić Cię w tzw. „rekrutacyjnej próżni”!
Jest znacznie lepszy sposób na przejście rozmowy kwalifikacyjnej niż mówienie nieprawdy.
Pomyśl o swoich osiągnięciach zawodowych, które mogą być ważne dla przyszłego pracodawcy.
Na większość pytań odpowiadaj w ramach schematu:
- co zrobiłeś;
- jak to zrobiłeś;
- jaki był efekt końcowy.
Pokazuj fakty, osiągnięcia i konkretne korzyści dla pracodawcy. Przekonaj go, że jesteś lepszy od innych.
Musisz napisać również list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz nowoczesne wzory do wypełnienia i praktyczne porady. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.
Zdarzyło Ci się dostać pracę dzięki nieprawdzie w CV lub na rozmowie kwalifikacyjnej? Może Ty usłyszałeś od pracodawcy obietnice, które okazały się nieprawdziwe, chociażby: "oddzwonimy do Pani/Pana"? Podziel się opinią w komentarzu.
Proces redakcyjny InterviewMe
Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.
