Własna działalność gospodarcza - jak założyć firmę?

Stwórz CV teraz

Marta Rojewska

Pisarka, członkini PARWCC

Zaktualizowano 16 Wrzesień 2024

Redakcja:

Wojciech Martyński

Średnia ocena:

4.9

Udostępnij:

Nasi klienci zostali zatrudnieni przez:*

Działalność gospodarcza. Własna firma. Samozatrudnienie. B2B (ang. business to business).

Jeśli planujesz świadczyć usługi w formie samozatrudnienia lub po prostu mieć własną firmę, musisz wykonać szereg kroków, które doprowadzą Cię do założenia swojego biznesu.

Zastanawiasz się nad założeniem jednoosobowej działalności gospodarczej? Z tego artykułu dowiesz się:

jakie są koszty działalności gospodarczej
jak założyć firmę jednoosobową
na czym polega samozatrudnienie.

Chcesz od razu napisać CV oraz list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia, praktyczne wskazówki oraz przykłady. Stwórz CV i list motywacyjny w 5 minut tutaj.

Stwórz CV teraz

Zobacz inne wzory, stwórz CV oraz list motywacyjny i pobierz dokumenty w PDF tutaj

Dlaczego warto nam zaufać i skorzystać z kreatora InterviewMe? Tutaj poznasz opinie użytkowników, którzy już stworzyli w nim swoje CV lub list motywacyjny.

1. Działalność gospodarcza — jak założyć firmę?

Jak czytamy na stronach rządowych działalność gospodarcza to zorganizowana działalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Jednoosobową działalność gospodarczą prowadzi osoba fizyczna — to odróżnia samozatrudnienie od np. spółki.

Żeby założyć własną firmę nie musisz mieć kapitału początkowego. Najważniejsza jest na początek rejestracja jednoosobowej działalności gospodarczej.

Rejestracja działalności gospodarczej

Żeby to zrobić, musisz uzyskać wpis do CEIDG.

CEIDG to baza przedsiębiorców — osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, działających na terenie Polski. Jest tworzona przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii.

Znajdziesz się w niej i Ty.

Aby to zrobić najpierw wypełniasz druk CEIDG-1. Możesz to zrobić osobiście w Urzędzie Gminy lub przez Internet — na tej stronie.

Jeśli decydujesz się na drugą opcję, pora założyć profil zaufany, dzięki któremu złożysz podpis online. To nie kosztuje nic, poza wizytą w Urzędzie albo… banku (możesz to zrobić także online).

Drugi sposób na podpisanie druku przez Internet to podpis elektroniczny.

Po wypełnieniu wniosku zostanie Ci nadany numer REGON, czyli numer, pod którym Twoja firma będzie widniała w Krajowym Rejestrze Urzędowych Podmiotów Gospodarki Narodowej.

Możesz też wyrobić sobie w Urzędzie Skarbowym NIP (Numer Identyfikacji Podatkowej). Jest to dziesięciocyfrowy kod przyporządkowany do każdego podatnika.

Początkujący przedsiębiorca powinien sprawdzić, czy miał już może nadany NIP. Kiedyś każdy podatnik musiał mieć numer NIP. Teraz nie ma takiego obowiązku.

Więc jeżeli przedsiębiorca ma już NIP, to powinien go podać. Jeżeli nie ma, to ten numer zostanie mu automatycznie nadany.

NIP jest przyporządkowany do konkretnej osoby fizycznej. Jest on jeden na całe życie. Jeżeli ktoś już kiedyś prowadził działalność gospodarczą, to powinien użyć tego numeru NIP.

Joanna Legun

prawnik

Jak widzisz, założenie jednoosobowej działalności gospodarczej nie jest takie trudne. Schody mogą pojawić się później.

Jednoosobowa działalność gospodarcza to często domena freelancerów. Bycie wolnym strzelcem to również Twój pan na życie? Zobacz nasz artykuł: Freelancer — kto to i jak nim zostać? Gdzie szukać pracy dla freelancera?

2. Jak założyć działalność gospodarczą?

Najpierw nazwa. Nie powinna nikogo wprowadzać w błąd, dlatego w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej postaw na coś klasycznego.

Wynika to z definicji firmy osoby fizycznej, które zawarta jest w Art. 434 KC:

Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych.

Gdzie zgłosić swoją nowo powstałą firmę (działalność gospodarczą)?

Oczywiście do ZUS-u (złożyć formularz ZUA lub ZZA, czyli przystąpić do obowiązkowych ubezpieczeń).

Kolejny punkt to wizyta w Urzędzie Skarbowym — dotyczy tych, którzy będą płatnikami VAT.

Następnie trzeba pomyśleć nad formą opodatkowania (chodzi o podatek dochodowy w działalności gospodarczej). To bardzo istotny wybór, bo wpływa na wysokość przyszłego podatku.

Najprostszą formą jest rozliczanie sią na zasadach ogólnych. Ten rodzaj opodatkowania wybiera najwięcej osób.

Poza tym są jeszcze:

Opodatkowanie na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej (obecnie 18% i 32%)
Opodatkowanie według jednolitej stawki podatku (tzw. podatek liniowy — 19%)
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Karta podatkowa

Wskazówka: Możesz zmienić formę opodatkowania na inną, jeśli uznasz, że będzie to dla Ciebie korzystniejsze. Masz czas do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnąłeś pierwszy przychód.

Pora sformalizować swój pomysł na firmę jednoosobową.

Teraz określ rodzaj działalności gospodarczej. Żeby to zrobić, dowiedz się czym jest Polska Klasyfikacja Działalności Gospodarczej tutaj.

Kody PKD są niezbędne do klasyfikacji podmiotów gospodarczych dla potrzeb rejestru jednostek gospodarki narodowej (REGON).

Każdy rodzaj działalności gospodarczej ma swój kod PKD.

Uprawa ryżu, pozyskiwanie drewna, produkcja lodów, drukowanie gazet, sprzątanie. Kategorii jest kilkaset.

Aby odnaleźć swój kod, wystarczy użyć wyszukiwarki kodów PKD.

Kliknąłeś?

Jeśli tak, to masz przed sobą dłuuuugą listę podzieloną na kolumny o nazwach: Sekcja, Dział, Grupa, Klasa, Symbol PKD.

Żeby znaleźć swój kod, wpisz w wyszukiwarkę PKD słowo kluczowe, czyli frazę opisującą Twoją działalność.

Tak określa się kod PKD firmy.

Już prawie jesteś przedsiębiorcą!

Klasyfikacja działalności gospodarczej — odhaczone.

Teraz wybierz biuro rachunkowe, z którego usług będziesz korzystał, aby rozliczać firmę. Możesz też sam się rozliczać lub skorzystać z online’owych systemów do prowadzenia księgowości.

Jeszcze jedno—

W momencie, w którym Twoja jednoosobowa działalność gospodarcza zacznie się rozrastać, jeśli zasilisz swoje szeregi kolejnymi pracownikami (max. 10 osobami), a roczny obrót netto stanie się imponujący (ale mniejszy niż 2 miliony euro), zostaniesz mianowany mikroprzedsiębiorcą.

Jeśli chcesz zarabiać, nie wychodząc do pracy, sprawdź porady z artykułu: Zarabianie w Internecie — jak zarabiać przez Internet, pracując w domu.

3. Jednoosobowa działalność gospodarcza, czyli samozatrudnienie

Według definicji z Ustawy o prawie przedsiębiorców, działalność gospodarcza to:

zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Może to być działalność budowlana, handlowa, usługowa, ale również poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż.

Chodzi tu przede wszystkim o zarabianie pieniędzy w sposób, jaki sobie wymyślisz.

Możesz budować, remontować, wykańczać, ale także sprzedawać i rozprowadzać, jak również świadczyć usługi.

Działalność gospodarcza i praca na etacie— co wtedy z ZUS-em?

Jako przedsiębiorca musisz opłacać składki na ubezpieczenie społeczne.

Jeśli jednak masz umowę o pracę i decydujesz się na założenie działalności gospodarczej (tzw. B2B) nie musisz odprowadzać ZUS-u podwójnie.

W tej sytuacji podlegasz składkom społecznym ze stosunku pracy pod warunkiem, że Twoja pensja nie jest niższa od minimalnego wynagrodzenia.

Ale—

Mimo, że jesteś zwolniony z płacenia składek społecznych na ZUS w swojej firmie, obowiązują Cię nadal ubezpieczenie zdrowotne.

Jest ono obowiązkowe i należy opłacać je z obu tytułów.

Jednoosobowa działalność gospodarcza a umowa zlecenie

Możesz podpisać umowę zlecenie z klientem, jeśli prowadzisz działalność gospodarczą.

Co wtedy z rozliczeniem?

Jeśli zlecenie związane jest z tą samą działalnością, którą wykonujesz jako firma, wtedy rozliczasz je jako przychód z działalności gospodarczej i wystawiasz fakturę.

Jeśli świadczysz usługę niezwiązaną z tym, co robisz w firmie — rozliczasz się poza działalnością gospodarczą.

Ulga na Internet w działalności gospodarczej

Rozliczasz ją w zeznaniu rocznym.

Ile możesz sobie odliczyć?

Maksymalnie 760 zł (od osoby).

Kto może odliczyć sobie Internet?

Przedsiębiorcy, którzy składają zeznanie roczne na formularzach: PIT-28, PIT-36, PIT-37.

Działalność gospodarcza a zasiłek macierzyński

Kobiecie, która prowadzi działalność gospodarczą, przysługuje zasiłek macierzyński i chorobowy, ale—

Tylko w tym wypadku, gdy podlega ona dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

Przedsiębiorcza mamo! Ubezpiecz się!

Może interesuje Cię też kwestia urlopu wychowawczego? Jeśli tak, to przeczytaj: Urlop wychowawczy — ile trwa? Jak złożyć podanie o urlop wychowawczy?

4. Jednoosobowa działalność gospodarcza — koszty bycia na swoim

Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej?

Nie kosztuje nic i trwa jeden dzień.

Pierwszy krok to wypełnienie odpowiednich druków.

Możesz to zrobić przez telefon lub online.

Jeśli wybierasz Internet — wszystko załatwisz przez stronę CEIDG.

Telefonicznie załatwisz sprawę, dzwoniąc pod numer 801 055 088 lub 22 765 67 32, w godzinach od 8:00 do 16:00.

Działa to tak, że dyktujesz pracownikowi Infolinii swoje dane, a on wprowadza je do CEIDG.

To rozwiązanie ma jedną zaletę — w przypadku jakichkolwiek wątpliwości wszystko wyjaśni Ci Twój kompetentny rozmówca.

Po odłożeniu słuchawki musisz odnaleźć i wydrukować wniosek (numer dostaniesz SMS-em), po czym podpisać go i zanieść do urzędu gminy.

Podobnie w przypadku wypełniania wniosków przez Internet.

To tyle.

Jednoosobowa działalność gospodarcza 2021 — składki ZUS

Masz szczęście! Albo głowę do interesów, bo wybrałeś najtańszą do założenia i najprostszą do prowadzenia formę prawną ze wszystkich możliwych.

Rejestracja w CEIDG kosztuje dokładnie 0 zł.

Uwaga: Nie daj się oszukać, gdy na Twoim mailu lub skrzynce na listy pojawi się pismo wzywające do zapłaty za wpis do CEIDG!

Zgłoszenie do ZUS jednoosobowej działalności gospodarczej jest również darmowe.

Ale opłacanie składki ZUS będzie Cię obowiązywało przez cały okres prowadzenia firmy. To będą Twoje największe wydatki na firmę.

Przez pierwsze pół roku nie płacisz nic.

Ten przywilej nazywany jest ulgą na start i nadawany jest z uwagi na to, że sam początek prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej często nie przynosi jeszcze żadnych wpływów finansowych.

Po upływie 6 miesięcy—

Niespodzianka w postaci kolejnych ulg. Tym razem o nazwie mały ZUS. Przez kolejny rok wysokość składki jest obniżona proporcjonalnie od przychodu.

Warunek? Przeciętne miesięczne przychody nieprzekraczające 2,5-krotności minimalnego wynagrodzenia.

Po upływie 30 miesięcy okres ochronny się kończy.

Ale—

Składka ZUS dla jednoosobowej działalności gospodarczej zmienia się co jakiś czas. Jej wysokość sprawdzisz tutaj.

A przecież w wielu przypadkach na koszty prowadzenia firmy składa się wynajem lokalu, kupno auta, księgowość i wiele innych.

Na przykład pracownicy.

Jednoosobowa działalność gospodarcza — zatrudnienie pracownika

Wszystko idzie świetnie, nie wiesz już, w co włożyć ręce, bo zleceń przybywa z dnia na dzień, więc—

Zatrudniasz ludzi do pomocy.

Pamiętaj o tym, że każdego pracownika musisz zgłosić do ZUS-u. Od tego momentu za wszystkich członków swojej drużyny odprowadzasz składki na ubezpieczenie chorobowe oraz społeczne.

Dodatkowo musisz wyliczać i odprowadzać do urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy za każdego pracownika.

Od teraz do poduszki poczytaj Ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych z 1998 roku i Kodeks Pracy.

Jednoosobowa działalność gospodarcza a jednolity plik kontrolny

JPK to dokument w formacie Excel (*.xml), który zawiera informacje o VAT, przekazywane organom skarbowym.

Zawiera:

szczegółowe pozycje rejestrów VAT
informacje o ciągłości numeracji wystawianych faktur
dane z transakcji wewnątrzwspólnotowych
informacje o dokonanych nabyciach z odwrotnym obciążeniem
dane o okresach powstania obowiązku podatkowego.

Na szczęście masz już od tego księgową, prawda?

Jednoosobowa działalność gospodarcza — zwolnienie lekarskie

Nie ma ludzi niezastąpionych.

Jesteś chory — idziesz na zwolnienie, pijesz ciepły rosół i leżysz w łóżku.

Nie martw się.

Jeśli opłacasz składkę na ubezpieczenie chorobowe (jest dobrowolna, ale jak widzisz, przydaje się), dostaniesz zasiłek chorobowy.

Musisz dostarczyć do ZUS zwolnienie lekarskie (ZUS ZLA) oraz wypełniony formularz ZUS Z-3b.

Jednoosobowa działalność gospodarcza w Polsce a praca za granicą

W ramach europejskiej zasady dotyczącej swobody świadczenia usług współpraca z klientami spoza Polski jest bardzo prosta.

Jeśli mieszkasz w Polsce i tutaj otworzyłeś firmę, ale usługi świadczysz np. na terenie Niemiec, to podlegasz pod niemieckie przepisy w zakresie zabezpieczenia społecznego.

Przy okazji: jednoosobowa działalność gospodarcza po angielsku to sole proprietorship lub po prostu one man business.

RODO — jednoosobowa działalność gospodarcza

Przepisy RODO wymagają od osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą przygotowania odpowiedniej dokumentacji.

Nie ważne, czy pracujesz dla jednego czy kilku kontrahentów.

Żadne dane Twoich klientów nie mogą być przechowywane na wszelki wypadek.

Działalność gospodarcza a konto bankowe

Pamiętaj o założeniu konta bankowego. Jeśli stroną transakcji jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość transakcji przekracza równowartość 15 000 zł, masz obowiązek założyć konto firmowe. Te dwa warunki muszą być spełnione łącznie.

Może marzy Ci się założenie startupu? Nic dziwnego! To bardzo ekscytujący pomysł. Sprawdź: Praca w startupie — wady i zalety. Opinie pracowników z 22 startupów.

CV z wyróżnionymi umiejętnościami i znajomością języków w 5 minut stworzysz w naszym kreatorze.

Kreator CV

Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj

5. Jak zamknąć lub zawiesić działalność gospodarczą?

Nie wyszło Ci z firmą? Możesz ją zamknąć lub zawiesić.

1. Jak zamknąć firmę?

Najpierw musisz wyrejestrować się z CEiDG (wniosek CEIDG-1 z informacją o likwidacji firmy).

Urząd skarbowy wykreśli Cię tym samym automatycznie z rejestru REGON.

Następnie przeprowadzasz inwentaryzację.

Kolejna rzecz to spis z natury.

Oczywiście pamiętaj też o domknięciu wszystkich istniejących umów, czyli wypowiedzeniu, rozwiązaniu i zakończeniu realizacji przedmiotów umów.

2. Jak zawiesić działalność gospodarczą?

Nie musisz jej od razu zamykać.

Możesz zdecydować się na zawieszenie działalności gospodarczej.

Jak mówi Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej w artykule 14a:

W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca:

1) ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub
zabezpieczenia źródła przychodów

2) ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania,
powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej

3) ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie

4) ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych,
postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością
gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności
gospodarczej

5) wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa

6) ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed
zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej

7) może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców
wykonujących działalność gospodarczą.

Zawieszenie działalności gospodarczej oznacza:

zaprzestanie opłacania zaliczek na podatek dochodowy
brak konieczności składania deklaracji VAT
wyrejestrowanie z ZUS (nie trzeba płacić składek)
utratę prawa do świadczeń zdrowotnych.

6. Jednoosobowa działalność gospodarcza a emerytura

Niestety jesień życia przedsiębiorcy przypomina raczej późną zimę—

Przynajmniej pod względem plonów i owoców pracy.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą mają bardzo niskie emerytury — średnio jest to 1784 zł brutto.

Ale—

Jeśli na emeryturze nadal jesteś aktywny zawodowo i prowadzisz własną firmę, nie musisz płacić składek społecznych na ZUS.

Jak zakładać biznes, to tylko na emeryturze!

Co z rencistami?

Niestety ich sytuacja jest nieco gorsza, bo dodatkowe zarobki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej mogą prowadzić do obniżenia renty (gdy wysokość przychodów jest większa niż 70% przeciętnego wynagrodzenia).

Poza tym—

Renta zostanie zawieszona, gdy zarobisz ponad 130% średniego wynagrodzenia w Polsce.

Dodatkowo przedsiębiorczy rencista jest zmuszony (inaczej niż emeryt) do płacenia całej składki ZUS (ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, wypadkowego, Funduszu Pracy, a także ubezpieczenia zdrowotnego).

Dla tych, którym nie spieszy się z odejściem na emeryturę, przygotowaliśmy artykuł z poradami eksperta: Praca dla emeryta — jak zdobyć, gdzie szukać ofert (także pracy z domu).

7. Działalność gospodarcza — zmiany

Jeszcze tylko sprawdź najnowsze zmian dotyczące prowadzenia i zakładania jednoosobowej działalności gospodarczej.

Działalność nierejestrowana

W 2018 nastąpiły zmiany w sposobie płacenia ZUS-u dla osób prowadzących działalność gospodarczą.

Teraz mogą one płacić składki w zależności od przychodu, a nie — jak wcześniej — ryczałtem.

Ale, uwaga—

Chodzi tylko o tych przedsiębiorców, których przychód wynosi miesięcznie mniej niż połowę minimalnego wynagrodzenia.

Mogą oni teraz prowadzić działalność nierejestrowaną, czyli w ogóle nie płacić ZUS-ów!

Jak podkreśla Joanna Legun: Działalność nierejestrowana nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy Prawo Przedsiębiorców.

Mała działalność gospodarcza

1 stycznia 2019 roku weszła w życie ustawa „Mała firma — mały ZUS”.

Jakie zmiany ze sobą niesie?

Przede wszystkim chodzi tu o uzależnienie składek ubezpieczeniowych, funduszu pracy oraz składek zdrowotnych od wysokości uzyskanych przychodów.

Warunek?

musisz prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub innych przepisów szczególnych
Twój przychód z tytułu działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, jeśli prowadziłeś ją przez cały rok, nie mógł przekroczyć trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku

Więcej informacji na temat małego ZUS-u znajdziesz bezpośrednio na stronie ZUS-u.

Może Cię również zainteresować: Własna działalność gospodarcza w CV - jak wpisać?

Musisz napisać również list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz nowoczesne wzory do wypełnienia i praktyczne porady. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.

Kreator listu motywacyjnego

Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.

Masz jeszcze pytania? Pytaj śmiało!

A jeśli wiesz jak prowadzić firmę lub masz pomysł na to jaki biznes otworzyć — chętnie przeczytam o Twoich doświadczeniach.

Proces redakcyjny InterviewMe

Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.

Źródła

Oceń mój artykuł: jednoosobowa dzialalnosc gospodarcza

Średnia: 4.9 (48 oceny)

Własna działalność gospodarcza - jak założyć firmę?