Badania do pracy (okresowe i wstępne) - co warto wiedzieć?
Stwórz CV teraz
Zdarza się, że stan zdrowia uniemożliwia nam pracę na pewnego rodzaju stanowiskach. Przykładowo, osoba z silnym lękiem wysokości nie powinna pracować przy myciu okien w wieżowcach.
Jednak jak zweryfikować, czy dany pracownik spełnia minimalne wymogi zdrowotne?
Właśnie w tym celu przeprowadza się badania lekarskie do pracy.
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym są badania lekarskie do pracy i co powinieneś o nich wiedzieć
- jakie są rodzaje badań do pracy i kto musi je wykonać
- czego możesz się spodziewać podczas badań do pracy.
Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.
Dlaczego warto nam zaufać i skorzystać z kreatora InterviewMe? Tutaj poznasz opinie użytkowników, którzy już stworzyli w nim swoje CV lub list motywacyjny.
1. Czym są badania lekarskie do pracy?
Badania lekarskie do pracy to obowiązkowe badania przeprowadzane przed zatrudnieniem pracownika lub w trakcie pracy.
Zgodnie z art. 211 Kodeksu pracy pracownik jest zobowiązany m.in. do poddawania się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich.
Z kolei w art. 229 znajdziemy informację, że pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.
W praktyce oznacza to, że poddawanie się badaniom wstępnym, okresowym oraz kontrolnym i posiadanie orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy, to warunek konieczny, aby rozpocząć pracę na danym stanowisku.
Warto pamiętać, że wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę i wykonywane są na jego koszt.
Badania profilaktyczne kończą się orzeczeniem lekarskim stwierdzającym:
- brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku
lub
- istnienie przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku — w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.
W tym drugim przypadku pracodawca ma bezwzględny zakaz dopuszczenia pracownika do pracy na określone w orzeczeniu lekarskim stanowisko lub stanowiska. Pracodawcy i pracownikowi przysługuje odwołanie od orzeczenia lekarskiego, które wnosi się w terminie 7 dni.
A co, jeśli mimo negatywnego orzeczenia, pracownik rozpocznie pracę na danym stanowisku? Jak podają eksperci Państwowej Inspekcji Pracy, pracodawca nieprzestrzegający przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Warto też wiedzieć, że w przypadku, gdy praca wymaga określonego stanu zdrowia, pracodawca może skierować na badania również osobę zatrudnioną na podstawie umowy zlecenia. Ta kwestia (jak również sposób pokrycia kosztów badań) powinna być określona w treści umowy.
Wskazówka: Szukasz informacji na temat badań wstępnych, okresowych i kontrolnych w czasie pandemii? Znajdziesz je w komunikacie Państwowej Inspekcji Pracy tutaj.
Może Cię zainteresować:
- Książeczka sanepidowska — jak ją wyrobić?
- Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP
- Jak wygląda szkolenie BHP?
Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.
2. Rodzaje badań do pracy
Jak już wspomnieliśmy wyróżniamy badania wstępne, okresowe i kontrolne, a także badania okresowe po ustaniu narażenia, czyli tzw. badania końcowe. Poniżej znajdziesz ich szczegółowy opis.
Badania wstępne
Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:
- osoby przyjmowane do pracy
- pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy
- inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.
Z kolei nie podlegają im osoby:
- przyjmowane ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy z tym pracodawcą
- przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli posiadają aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie i pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.
Badania wstępny należy przeprowadzić przed podjęciem zatrudnienia — najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika.
Badania okresowe
Badaniom okresowym podlegają wszyscy pracownicy. Ich częstotliwość wykonywania określa załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. Jednocześnie lekarz wykonujący badania może ustalić krótszy termin, jeśli uzna to za niezbędne do oceny zdrowia pracownika.
Badania okresowe w miarę możliwości wykonuje się w godzinach pracy. Za ten czas pracownikowi przysługuje pełne wynagrodzenie. W razie przejazdu na badania do innej miejscowości, przysługuje mu także zwrot kosztów za transport.
Badania kontrolne
Badaniom kontrolnym są poddawani pracownicy, którzy wracają do pracy po nieobecności spowodowanej chorobą trwającej dłużej niż 30 dni. W ten sposób sprawdza się, czy długotrwała choroba nie wpłynęła na zdolność pracownika do wykonywania pracy.
Te badania również powinno się wykonywać w godzinach pracy i za ten czas przysługuje pełne wynagrodzenie.
Badania okresowe po ustaniu narażenia (badania końcowe)
Dodatkowo można wyróżnić badania okresowe po ustaniu narażenia czyli tzw. badania końcowe, które są wykonywane na wniosek pracownika i tylko w określonych sytuacjach.
Pracownikom oraz byłym pracownikom pracodawca zobowiązany jest zapewnić okresowe badania lekarskie po:
- zaprzestaniu pracy w kontakcie z substancjami i czynnikami rakotwórczymi lub pyłami zwłókniającymi
- rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami (również po pracy w kontakcie z substancjami i czynnikami rakotwórczymi lub pyłami zwłókniającymi).
Badania te pomagają stwierdzić, czy pracownik cierpi na chorobę zawodową.
Może Cię także zainteresować:
- Zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia
- Zwolnienie lekarskie od psychiatry
- Zasiłek chorobowy — komu przysługuje? Ile wynosi?
3. Badania do pracy — jak wygląda wizyta u lekarza medycyny pracy?
Badania do pracy polegają zazwyczaj na wizycie u lekarza medycyny pracy, który przeprowadza krótki wywiad lekarski z pracownikiem. Zazwyczaj do wizyty nie trzeba się specjalnie przygotowywać.
Podczas spotkania mogą paść pytania o przebyte lub obecnie występujące choroby (zarówno u pracownika jak i u jego rodziny), korzystanie z używek, przyjmowanie leków czy też przebyte w ostatnich latach zabiegi i operacje.
Lekarz medycyny pracy może też zbadać ciśnienie krwi, przeprowadzić osłuchiwanie serca i płuc, a także zbadać wzrok pracownika (szczególnie jeśli stanowisko wymaga spędzania wielu godzin przed komputerem). Zależnie od rodzaju pracy lekarz może zlecić np. przeprowadzenie badań krwi, moczu, serca, wysokościowych, laryngologicznych czy też RTG płuc.
Pamiętaj, że jeśli używasz okularów, soczewek lub np. aparatu słuchowego, to powinieneś zabrać te przyrządy na badanie.
Wizyta u lekarza medycyny pracy trwa zazwyczaj kilkanaście minut. Oczywiście cały proces może się wydłużyć, jeśli zostaniemy skierowani na dodatkowe badania. Zostaniemy wtedy dokładnie poinformowani o dalszych krokach.
Może Cię także zainteresować:
Musisz napisać również list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz nowoczesne wzory do wypełnienia i praktyczne porady. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.
Brałeś już udział w badaniach lekarskich do pracy? Podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzu pod artykułem.
Proces redakcyjny InterviewMe
Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.
Źródła
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19740240141/U/D19740141Lj.pdf
- https://www.pip.gov.pl/pl/f/v/228173/badania%20profilaktyczne%20pracownikow.pdf
- https://www.pip.gov.pl/pl/o-urzedzie/wyjasnienia-i-wsparcie-pip/najczestsze-pytania-i-odpowiedzi/-badania-lekarske/121483,badania-profilaktyczne-pracownikow.html
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200002131/O/D20202131.pdf
