Szanowna Pani / Szanowny Panie: skrót i reguły użycia

Szanowna Pani, Szanowny Panie — te dwa zwroty grzecznościowe, mimo że wydają się proste i oczywiste, potrafią sprawić nie lada kłopot. Kiedy i jak ich używać? Czy postawić po nich przecinek? A może takie zaczynanie korespondencji jest zbyt „sztywne” i „staroświeckie”?

Jeśli zadajesz sobie podobne pytania, nie martw się — jesteś w dobrym miejscu.

W tym artykule poznasz:

• zasady pisowni i użycia zwrotów Szanowna Pani i Szanowny Panie
• skrót od Szanowna Pani / Szanowny Panie
• reguły użycia zwrotów typu Szanowny Panie Doktorze, Szanowna Pani Magister itp.
• brzmienie tych zwrotów po angielsku i niemiecku.

Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.

Stwórz CV teraz

UŻYJ TEGO SZABLONU CV

Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.

1. Jak używać zwrotów Szanowna Pani i Szanowny Panie?

Wybierając ubranie, zwracamy uwagę na okazję i kontekst. Podobnie jest ze zwrotami grzecznościowymi w mailu lub innej oficjalnej korespondencji. Badania nad komunikacją wskazują, że wybór odpowiedniego słowa może zmienić znaczenie całej wypowiedzi i w jakiś sposób nastawić Twojego odbiorcę — pozytywnie lub negatywnie.

Zwroty Szanowna Pani oraz Szanowny Panie to podstawowe formy grzecznościowe w języku polskim. Stosujemy je, gdy znamy płeć i/lub tożsamość osoby, do której piszemy. Jeśli natomiast nie masz pewności co do płci odbiorcy lub zwracasz się do grupy osób, powinieneś użyć zwrotu „Szanowni Państwo”.

Te wyrażenia są szczególnie istotne w korespondencji. Za ich pomocą możesz wyrazić szacunek do odbiorcy i budować swój profesjonalny wizerunek. Rozpoczęcie maila do wykładowcy albo rekrutera od Szanowna Pani lub Szanowny Panie to lepszy pomysł niż używanie „Dzień dobry” albo popularnego „Witam”, które — jak podkreśla prof. Bańko — jest zarezerwowane dla osób wyższych rangą.

Od zwrotów Szanowny Panie i Szanowna Pani możesz zacząć m.in.:

• mail do nauczyciela, wykładowcy lub promotora
• pismo lub mail do urzędu (np. Szanowny Panie Burmistrzu, Szanowny Panie Prezydencie)
• mail z CV, gdy aplikujesz do nowej pracy
• mail do pracownika, przełożonego, klienta lub partnera biznesowego
• podziękowanie za udział w rekrutacji
• zapytanie o wynik rekrutacji
• mail z podziękowaniem za współpracę
• wiadomość do usługodawcy (np. operatora komórkowego, lekarza)
• list motywacyjny do firmy
• list motywacyjny na Erasmus
• list motywacyjny na staż lub praktyki
• list otwarty do osoby publicznej
• podanie o pracę
• podanie o praktyki zawodowe i studenckie.

Jak widzisz, lista możliwych zastosowań tych zwrotów jest naprawdę długa!

Szanowny Panie / Szanowna Pani — skrót

Poradnia Językowa PWN podaje, że skróty od Szanowna Pan i Szanowny Panie to odpowiednio: Sz. Pani i Sz. Panie. Mniej elegancką, lecz dość popularną formą jest także skrócony zapis Sz.P. — jeśli zdecydujesz się go użyć, pamiętaj, by nie stosować spacji między literami.

Mimo to radzę Ci, byś w oficjalnych pismach i e-mailach używał pełnych zwrotów grzecznościowych.

Czy po Szanowna Pani jest przecinek?

Tak — po zwrotach Szanowna Pani oraz Szanowny Paniestawiamy przecinek, a dalszą część zdania zapisujemy małą literą. Oto przykład:

Po zwrocie grzecznościowym możesz również postawić wykrzyknik, a kolejne zdanie zacząć wielką literą:

Odwrotnie jest w przypadku sformułowań, których używamy na końcu korespondencji, przed podpisem. Po zwrotach „Pozdrawiam”, „Z poważaniem” i „Z wyrazami szacunku” nie stawiamy przecinka.

Szanowna Pani Doktor — z dużej czy małej litery?

Jak już pewnie zauważyłeś w trakcie lektury tego artykułu — w zwrotach grzecznościowych oraz całej treści oficjalnego pisma wszystkie zaimki wskazujące na adresata piszemy wielką literą. Dlaczego?

Z powodu językowego savoir vivre’u. Jest to bowiem popularna w języku polskim forma grzecznościowa — czyli wyraz Twojego szacunku, przyjaźni lub uznania dla adresata. 

Jednocześnie ta reguła nie ma zastosowania, gdy nie zwracasz się wprost do odbiorcy, tylko masz na myśli osobę trzecią. Wówczas wszelkie zaimki należy pisać małą literą.

Oto przykład:

2. Szanowny Panie Doktorze, Profesorze, Magistrze — jak tytułować adresata?

Powszechną praktyką w polszczyźnie jest tytułowanie odbiorcy po zwrotach typu Szanowna Pani i Szanowny Panie — szczególnie w środowisku akademickim i urzędowym. W takim wypadku każde słowo należy zapisać wielką literą.

Oto kilka przykładów:

W ten sposób możesz rozpocząć korespondencję również do tych osób, z którymi nie masz zażyłych relacji.

W przypadku imion jest odwrotnie. Dlatego wyrażeniem Szanowny Panie Pawle możesz zwrócić się do swojego sąsiada, ale w żadnym wypadku nie do dziekana czy promotora!

Jak napisać maila do wykładowcy?

Jeśli piszesz wiadomość e-mail do wykładowcy lub innego pracownika uczelni, powinieneś podkreślić jego tytuł zawodowy lub stopień naukowy. To powszechna praktyka, a pracownicy akademiccy bywają na nią bardzo wyczuleni! 

Oto lista zwrotów grzecznościowych przyjętych w środowisku naukowym:

Wskazówka: Jeśli Twój adresat posiada kilka stopni naukowych, należy tytułować go tym najwyższym. Dlatego do profesora doktora habilitowanego (prof. dr hab.) zwrócisz się Szanowny Panie Profesorze, a nie Szanowny Panie Doktorze.

W oficjalnej korespondencji nie używaj skróconych nazw stopni naukowych (np. Szanowna Pani Inż.). Taki zapis wygląda niestarannie i jest mało elegancki.

Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.

Stwórz CV teraz

Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.

3. Szanowna Pani / Szanowny Panie po angielsku i niemiecku

Już wiesz, jak używamy zwrotów Szanowna Pani i Szanowny Panie w dokumentach i korespondencji po polsku. Jednak inne języki rządzą się swoimi prawami. Oto one.

Szanowna Pani po angielsku

Jeżeli chcesz użyć zwrotu Szanowna Pani po angielsku, masz do wyboru aż pięć opcji:

Szanowny Panie po angielsku

Istnieją trzy popularne zwroty Szanowny Panie po angielsku. Na szczęście — w tym wypadku stan cywilny adresata nie ma znaczenia.

Szanowny Panie / Szanowna Pani po niemiecku

Używanie zwrotów grzecznościowych Szanowny Panie i Szanowna Pani po niemiecku jest znacznie mniej skomplikowane niż po angielsku.

Oto dwa zwroty, które możesz stosować bez względu na stan cywilny i stanowisko adresata:

Chcesz napisać list motywacyjny? Skorzystaj z naszego kreatora listu motywacyjnego, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.

Stwórz list motywacyjny teraz

UŻYJ TEGO SZABLONU LISTU

Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.

Jeśli chcesz skomentować artykuł lub zadać dodatkowe pytanie, napisz komentarz — z przyjemnością Ci odpowiem.

Proces redakcyjny InterviewMe

Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.

Źródła

• Olkkonen, R., Tikkanen, H. and Alajoutsijärvi, K. (2000), "The role of communication in business relationships and networks" - Management Decision.
• Bańko M., Witam! - Poradnia językowa PWN
• Marcjanik M., Sz. P. czy Sz. Pan? - Poradnia językowa PWN
• Wolański A., Sz. P. - Poradnia językowa PWN
• Kraszewski I., Elektroniczny savoir vivre