Zasiłek macierzyński 2023 z ZUS - ile wynosi? [+ wniosek]

Zasiłek macierzyński to świadczenie wypłacane przez ZUS świeżo upieczonym matkom. Mają do niego prawo kobiety, które opłacają składki chorobowe, a więc są zatrudnione na umowę o pracę, umowę zlecenie lub samozatrudnione. 

Ale to niestety nie wszystko, bo w grę wchodzą tu jeszcze formalności. 

Z tego artykułu dowiesz się:

• jak i gdzie złożyć wniosek o zasiłek macierzyński
• ile wynosi zasiłek macierzyński
• kto wypłaca zasiłek macierzyński.

Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.

Stwórz CV teraz

Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.

1. Wniosek o zasiłek macierzyński 

Wniosek o zasiłek macierzyński do ZUS-u składa za Ciebie Twój pracodawca. Nie musisz więc tego robić sama. Musisz jednak złożyć u szefa wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego. 

Na podstawie tego dokumentu pracodawca zorientuje się, czy chcesz wykorzystać tylko 20 dni urlopu macierzyńskiego (lub mniej), czy decydujesz się od razu również na urlop rodzicielski. Będzie to miało znaczenie przy określaniu wysokości zasiłku! Ale o tym później.

Wskazówka: O zasiłek macierzyński możesz wystąpić już przed porodem. Nie więcej niż 6 tygodni zasiłku macierzyńskiego może przypadać przed przewidywaną datą porodu. Po porodzie wykorzystasz resztę. 

Wniosek do ZUS o zasiłek macierzyński (Wzór)

Wniosek o zasiłek macierzyński można pobrać ze strony ZUS-u. Ten dokument (ZUS ZAM) znajduje się tutaj. Wypełniają go osoby zatrudnione w małych, poniżej 20-osobowych firmach (pracodawca zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych).

Zasiłek macierzyński — dokumenty

Potrzebne będą także następujące dokumenty, aby ZUS mógł przyznać świadczenie: 

• zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu (w przypadku występowania o zasiłek macierzyński za okres przed porodem)
• odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopia (w przypadku występowania o zasiłek macierzyński za okres od dnia porodu).

Jak wypełnić wniosek o zasiłek macierzyński do ZUS?

Wniosek o zasiłek macierzyński (ZUS ZAM) do ZUS-u wypełnij wielkimi literami. Trzeba tam wpisać swoje dane (PESEL, datę urodzenia, adres, numer dowodu, telefon), a także rachunek bankowy, na który będzie wpływał zasiłek.

Możesz wnioskować o zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz, bezpośrednio po nim, za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego.

We wniosku znajduje się także miejsce na wpisanie:

• przewidywanej daty porodu
• danych dziecka (imię, nazwisko, data urodzenia)
• danych na temat sytuacji matki
• daty wypisania ze szpitala. 

Zobacz też: Wniosek o urlop wychowawczy — wzór do pobrania w PDF

2. Zasiłek macierzyński a działalność gospodarcza

Samozatrudniona kobieta ma prawo do otrzymywania zasiłku macierzyńskiego pod warunkiem, że opłacała składki na ubezpieczenie chorobowe (są one dobrowolne). Okres, na jaki przyznawany jest zasiłek macierzyński, jest taki sam jak w przypadku mam na etacie i wynosi maksymalnie 52 tygodnie.

Warto dodać, że aby otrzymać zasiłek chorobowy, trzeba terminowo opłacać składki z tego tytułu nieprzerwanie przez okres 90 dni. 

Jak obliczyć zasiłek macierzyński na działalności gospodarczej?

Wysokość zasiłku macierzyńskiego na działalności gospodarczej zależy od wysokości opłacanych składek. 

Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego przysługującego ubezpieczonej, która nie jest pracownikiem, stanowi przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstało prawo do takiego zasiłku. 

Jeśli dziecko urodziło się przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia, to podstawę wymiaru zasiłku stanowi przychód za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.

Wniosek o zasiłek macierzyński dla samozatrudnionych

Aby otrzymać zasiłek macierzyński, gdy prowadzi się działalność gospodarczą, należy złożyć do ZUS-u:

• wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego wraz z podaniem jego wymiaru i daty rozpoczęcia
• zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu (w przypadku występowania o zasiłek macierzyński za okres przed porodem)
• odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopia (w przypadku występowania o zasiłek macierzyński za okres od dnia porodu)
• Zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3b.

Zobacz też: Becikowe — wniosek online, dokumenty. Jak liczyć dochód?

Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.

Stwórz CV teraz

Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.

3. Ile wynosi zasiłek macierzyński?

Wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku i jest to średnia z 12 miesięcy. Oznacza to, że przebywając na macierzyńskim, otrzymujesz całość pensji.

Jesteś zatrudniona krócej niż rok? Wtedy wynagrodzenie zostanie obliczone na podstawie średniej z pełnych, przepracowanych miesięcy.

Ale to nie wszystko.

Po urlopie macierzyńskim następuje urlop rodzicielski. Zasiłek macierzyński na tym urlopie wynosi 70% podstawy wymiaru.

Jeśli jednak od razu zdecydujesz się na wykorzystanie obu urlopów (czyli złożysz wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski) jeden po drugim, to przez cały okres ich trwania będziesz otrzymywać zasiłek macierzyński w wysokości 81,5% podstawy wymiaru. 

Jest jednak jeden warunek — wniosek o te urlopy musisz złożyć u pracodawcy do 21 dni po porodzie.

Wskazówka: Nowelizacja Kodeksu pracy z 2023 r. wprowadziła dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Jeśli jednak pierwsze 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego wykorzysta matka, to te 9 tygodni w praktyce przypadnie ojcu dziecka. Wtedy to on będzie pobierał zasiłek macierzyński.

Spójrzmy teraz na podstawę prawną.

Według Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa:

Miesięczny zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego wynosi:

100% podstawy wymiaru zasiłku – za okres do:

• 6 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie oraz w przypadku przyjęcia na wychowanie jednego dziecka)
• 8 tygodni (w przypadku urodzenia przy jednym porodzie dwojga lub więcej dzieci oraz w przypadku równoczesnego przyjęcia na wychowanie dwojga lub więcej dzieci)
• 3 tygodni (jeśli przy przyjęciu dziecka na wychowanie pracownik korzysta z minimalnego urlopu macierzyńskiego w wymiarze 9 tygodni). 

Za pozostały okres trwania urlopu rodzicielskiego pracownik otrzyma 70% podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego.

Zasiłek macierzyński — ile trwa?

Zasiłek macierzyński pobierasz tak długo, jak długo trwa urlop macierzyński i rodzicielski.

Zasiłek macierzyński na urlopie macierzyńskim trwa:

• 20 tygodni, jeśli urodzisz jedno dziecko
• 31 tygodni, jeśli urodzisz bliźniaki
• 33 tygodnie, jeśli urodzisz trojaczki
• 35 tygodni, jeśli urodzisz czworaczki
• 37 tygodni, jeśli urodzisz pięcioraczki.

Z kolei zasiłek macierzyński na urlopie rodzicielskim trwa:

• 41 tygodnie, jeśli urodzisz jedno dziecko
• 43 tygodnie w przypadku ciąży mnogiej
• 38 tygodni w innych, szczególnych przypadkach.

Lub dłużej, w wypadku urodzenia albo przysposobienia dziecka/dzieci, o których mówi ustawa o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem":

• 65 tygodni, jeśli urodzisz jedno dziecko
• 67 tygodni w przypadku ciąży mnogiej
• 62 tygodnie w innych, szczególnych przypadkach.

Zobacz też: Powrót do pracy po urlopie macierzyńskim (15+ porad dla mam)

4. Zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia

Zasiłek macierzyński przysługuje zarówno osobom zatrudnionym na czas nieokreślony, jak i tym, które mają umowę na czas określony. 

Jeśli umowa wygaśnie w dniu porodu, matka będzie otrzymywała zasiłek macierzyński do ukończenia przez dziecko 52. tygodnia życia. 

Jeśli umowa o pracę wygaśnie po 3. miesiącu ciąży, będzie ona automatycznie przedłużona do dnia porodu, czyli matka będzie miała prawo do pobierania zasiłku przez 52 tygodnie. 

Poza tym zasiłek macierzyński przysługuje również tym matkom, których:

• umowa o pracę wygasła w dniu porodu
• tytuł do ubezpieczeń społecznych wygasł w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego
• umowa wygasła w trakcie ciąży wskutek upadłości zakładu pracy
• zatrudnienie ustało w czasie ciąży i z naruszeniem przepisów prawa
• dziecko urodziło się (lub zostało adoptowane) w czasie urlopu wychowawczego.

Zasiłek macierzyński dla bezrobotnej

Bezrobotna kobieta, która nie odprowadza składek na ubezpieczenie chorobowe, nie otrzyma zasiłku macierzyńskiego. Może jednak liczyć na świadczenie rodzicielskie zwane kosiniakowym. 

Świadczenie rodzicielskie w wymiarze 1000 zł netto miesięcznie przysługuje przez okres:

• 52 tygodni (jedno dziecko)
• 65 tygodni (bliźnięta)
• 67 tygodni (trojaczki)
• 69 tygodni (czworaczki)
• 71 tygodni (pięcioraczki).

Wskazówka: Jeśli matka pobiera zasiłek dla bezrobotnych, nie będzie jej przysługiwał zasiłek macierzyński.

Zobacz też: Czy zwolnienie lekarskie [L4] po ustaniu zatrudnienia jest możliwe?

Musisz napisać również list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz nowoczesne wzory do wypełnienia i praktyczne porady. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.

Stwórz list motywacyjny teraz

Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.

Jeśli chcesz skomentować artykuł, dodaj swój komentarz na forum poniżej.

Proces redakcyjny InterviewMe

Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.