Umowa na zastępstwo — jakie prawa [wypowiedzenie, ciąża, urlop, L4]

Nie ma już umów na zastępstwo. Jeśli pracodawca zatrudni Cię, byś zastępował nieobecnego przejściowo pracownika, podpisze z Tobą umowę na czas określony.

Dlatego ważne, żebyś wiedział, jakie masz wtedy prawa i kiedy Twoja umowa się kończy. 

W tym artykule wyjaśnimy:

• jaki okres wypowiedzenia obowiązuje na zastępstwie
• ile trwa umowa o pracę na zastępstwo
• jaki wymiar urlopu przysługuje na zastępstwie
• jakie masz prawa, jeśli zajdziesz w ciążę na zastępstwie.

Chcesz od razu napisać CV oraz list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia, praktyczne wskazówki oraz przykłady. Stwórz CV i list motywacyjny w 5 minut tutaj.

Zobacz inne wzory, stwórz CV oraz list motywacyjny i pobierz dokumenty w PDF tutaj

1

Umowa na zastępstwo nie istnieje

Ustawa z 2015 roku wykreśliła to pojęcie z Kodeksu Pracy. W 2021 roku umowa na zastępstwo to rodzaj terminowej umowy o pracę. Zastępujesz pracownika, który w konkretnym czasie nie może pełnić swoich obowiązków, bo np.:

• jest na długim zwolnieniu lekarskim
• jest na urlopie macierzyńskim
• jest na urlopie bezpłatnym.

Warunkiem zatrudnienia pracownika na zastępstwo jest usprawiedliwiona nieobecność zastępowanego.

Ale uwaga! Od czasu wprowadzenia przepisów RODO, a co za tym idzie większej niż dotychczas ochrony danych osobowych pracowników, w umowie nie może widnieć zapis o przyczynach nieobecności zastępowanego.

Ogłoszenia o pracę na zastępstwo zdarzają się często. Musisz mieć świadomość, że z chwilą powrotu osoby, którą zastępujesz, Twoja umowa się skończy.

W praktyce zdarza się, że zastępstwo skutkuje umową na czas nieokreślony.

Dlaczego?

Co najmniej z dwóch powodów. Po pierwsze, możesz tak świetnie wykazać się na zastępstwie, że pracodawca doceni Twoje kompetencje i będzie chciał zatrzymać Cię w swoim zespole.

Po drugie, osoba zastępowana może zwyczajnie zrezygnować z pracy po okresie zastępstwa. Czy w takim razie warto pracować na zastępstwo?

Konkluzja jest taka, że na dwoje babka wróżyła, ale jeśli nie możesz od dłuższego czasu znaleźć pracy lub zastępstwo daje Ci możliwość rozwoju w firmie, w której zawsze chciałeś pracować, to na pewno warto tego spróbować.

Umowa o pracę na zastępstwie

Kodeks pracy mówi wyraźnie, że w umowie o pracę (czyli również tej na zastępstwo) zostają zawarte następujące informacje:

• strony umowy
• rodzaj i miejsce wykonywanej pracy
• wysokość wynagrodzenia
• wymiar czasu pracy (pełny czy niepełny etat)
• termin rozpoczęcia świadczenia pracy,

a także

• przyczyna podpisania umowy o pracę na zastępstwo.

W umowie trzeba też wymienić z imienia i nazwiska osobę, której obowiązki okresowo przejmujesz.

Pracodawca może także wskazać konkretny okres Twojego zatrudnienia, nie krótszy jednak niż czas nieobecności zastępowanego.

Co, jeśli czas wskazany w umowie minie, a pracodawca nadal będzie potrzebował zastępcy? Podpiszecie po prostu kolejną umowę.

Tutaj możesz ją sprawdzić: umowa na zastępstwo wzór.

A poniżej — wady i zalety rozwiązania, jakim jest zastępowanie innego pracownika:

TAK:

• wykonujesz obowiązki podobne jak osoba, którą zastępujesz
• ten sam lub inny (½ etatu, ¾ etatu) wymiar czasu pracy, co osoba zastępowana

NIE:

• narzucenie pracownikowi zadań wykraczających poza obowiązki zastępowanej osoby
• ta sama pensja, którą otrzymuje zastępowany przez Ciebie pracownik.

Zobacz też: Wynagrodzenie chorobowe — co to? Jak wyliczyć? Ile dni?

W 2016 roku nastąpiła nowelizacja Kodeksu Pracy, która usunęła z przepisów umowę o pracę na zastępstwo.

Wszystko po to, żeby o sytuacji zastępowania pracownika przez zatrudnioną na czas jego nieobecności mówić w kategoriach zwykłej umowy o pracę.

Od czasu tej nowelizacji umowa o pracę na zastępstwo rządzi się takimi samymi prawami, co umowa o pracę.

Do tych praw należy między innymi okres wypowiedzenia.

Wynosi on:

• 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy
• 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy
• 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Umowa może być wypowiedziana:

• z upływem terminu, na jaki została zawarta, czyli z dniem powrotu do pracy zastępowanego
• przez pisemne oświadczenie pracownika lub pracodawcy z zachowaniem okresu wypowiedzenia
• bez wypowiedzenia (gdy pracodawca lub pracownik dopuszczą się naruszeń)
• na mocy porozumienia stron.

Kiedy umowa na zastępstwo rozwiązuje się?

Jeśli w Twojej umowie brak zapisu o tym, jak długo będziesz zastępował innego pracownika, to niestety rozwiązanie stosunku pracy nastąpi z dniem powrotu osoby zastępowanej.

Może to brzmieć niekorzystnie z Twojej perspektywy.

Stety bądź niestety prawem osoby, która jest na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby i która w końcu wydobrzeje, jest możliwość powrotu na poprzednie stanowisko.

Pracownik zastępowany ma w tym przypadku większe prawa niż Ty.

Żeby wiedzieć wszystko na temat wypowiedzeń, przeczytaj: Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika — wzór + 4 porady.

A jeśli chcesz od razu napisać CV oraz list motywacyjny, wybróbuj nasz kreator. Znajdziesz w nim profesjonalne szablony do uzupełnienia, praktyczne wskazówki oraz przykłady. Stwórz CV i list motywacyjny w 5 minut tutaj.

Kreator CV

Zobacz inne wzory, stwórz CV oraz list motywacyjny i pobierz dokumenty w PDF tutaj

3

Ile może trwać umowa na zastępstwo?

Z umową na zastępstwo jest trochę inaczej niż z umową o pracę, mimo że wyżej wspominam, jak bardzo jedna upodobniła się do drugiej.

Jak podaje art. 25 Kodeksu pracy, umowa na czas określony może być zawarta:

• maksymalnie 3 razy

lub

• maksymalnie na 33 miesiące.

Po spełnieniu tych warunków pracownik zyskuje bezterminowy etat.

Ale sytuacja, w której zastępujesz innego pracownika, to wyjątek od tej zasady.

Jeśli zastępowany pracownik wciąż nie wraca do pracy, a ktoś musi wykonywać jego obowiązki, to Twoja obecność w firmie też będzie się przedłużać.

Niestety bez limitu.

I bez gwarancji na stałą umowę na czas nieokreślony.

Przy zmianie pracy warto być zorientowanym w swoich prawach i obowiązujących przepisach. Żeby być na bieżąco, sprawdź: Zmiana pracy — kiedy i jak zmienić bez stresu? Co z urlopem? (20 porad).

Przysługuje Ci tyle dni urlopu pracowniczego, ile wynika z Twojego stażu pracy, a więc:

• 20 dni urlopu, jeśli nie przepracowałeś jeszcze 10 lat
• 26 dni urlopu, jeśli masz staż pracy większy niż 10 lat.

Umowa na zastępstwo nauczyciela a wakacje?

Jak mówi z art. 64 ust. 1 Karty Nauczyciela, na zastępstwie przysługuje Ci:

• urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania

oraz

• wynagrodzenie takie, jakie by otrzymał zastępowany, gdyby w tym czasie pracował.

Praca nauczyciela ma wiele plusów, również na zastępstwie.

Więcej na temat urlopów, znajdziesz tutaj: Urlop wypoczynkowy: Wymiar, odmowa i przymus a KP [+wniosek]

Od wspomnianej nowelizacji w 2016 roku kobietom w ciąży, które pracują na zastępstwo przysługują wszystkie prawa, które wynikają z umowy o pracę.

Oznacza to, że jeśli umowa kończy się przed porodem, ale po trzecim miesiącu ciąży, to ulegnie przedłużeniu do dnia porodu.

Ponadto—

Jeśli jesteś w ciąży, pracodawca nie może rozwiązać z Tobą umowy o pracę, ale w chwili, w której zastępowany pracownik wraca, niestety tracisz zatrudnienie.

Przysługuje Ci za to zasiłek macierzyński, ale na zasadach przyznawania zasiłku osobom bezrobotnym (tzw. kosiniakowe).

Wszystkie informacje o urlopach dla rodziców znajdziesz tu: Urlop wychowawczy: Ile trwa? Czy jest płatny? [wniosek, wzór, porady].

Jeśli zachorujesz w czasie trwania zastępstwa, idziesz na L4, wypoczywasz i zdrowiejesz.

Oczywiście przysługuje Ci wynagrodzenie chorobowe.

Twój szef pewnie będzie załamywał ręce, bo obowiązków Twoich i zastępowanego nie ma komu powierzyć, ale—

Trudno.

Jeśli Twoje zwolnienie przeciągnie się na dłuższy okres, pracodawca może zatrudnić kolejną osobę na Twoje zastępstwo.

Może zainteresować Cię także poradnik: Urlop macierzyński - ile trwa? Ile wynosi zasiłek?

Musisz napisać również list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz nowoczesne wzory do wypełnienia i praktyczne porady. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.

Kreator listu motywacyjnego

Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.

Zanim zdecydujesz się zastąpić kogoś w firmie na czas jego nieobecności, zorientuj się, jakie opinie ma Twój potencjalny pracodawca.

Możesz wyszukać firmę w profilach pracodawców: sprawdzić benefity, lokalizację i wygląd biura, zarobki oraz proces rekrutacji!