Praca na akord: czym jest? Wynagrodzenie, urlop, Kodeks
Stwórz CV teraz
Dostałeś propozycję pracy na akord? Perspektywa rozliczania za efekt jest kusząca. Zwłaszcza gdy jesteś produktywny i dobrze wykonujesz swoją pracę. Myślisz sobie Mogę zarobić więcej. Zarobię tyle, ile wyprodukuję. Los jest w moich rękach. Czy aby na pewno?
Wiele osób skarży się na wynagrodzenie akordowe. To nie oznacza, że ten sposób wynagradzania nie zadziała u Ciebie.
W tym artykule poznasz odpowiedzi na pytania:
- na czym polega wynagrodzenie akordowe?
- czy rozliczenie akordowe jest zgodne z Kodeksem pracy?
- czy przy rozliczeniu akordowym obowiązuje pensja minimalna?
Bez względu na formę rozliczenia, potrzebujesz dobrego CV, aby dostać pracę. W naszym kreatorze znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia, praktyczne wskazówki oraz przykłady. Stwórz CV i list motywacyjny w 5 minut tutaj.
Zobacz inne wzory, stwórz CV oraz list motywacyjny i pobierz dokumenty w PDF tutaj
Dlaczego warto nam zaufać i skorzystać z kreatora InterviewMe? Tutaj poznasz opinie użytkowników, którzy już stworzyli w nim swoje CV lub list motywacyjny.
1. Wynagrodzenie na akord — czym jest?
System akordowy opiera się o wynagrodzenie akordowe. Oznacza to, że nie jest ono stałe w każdym miesiącu jak przy standardowym systemie rozliczeń (czasowym). Wynagrodzenie akordowe to stawka akordowa przemnożona przez liczbę wytworzonych przez pracownika produktów lub usług.
Stawka akordowa może wynosić na przykład 50 groszy za każdą paczkę przygotowaną do wysyłki przez magazyniera.
Pracodawca zapisuje wysokość stawki akordowej w umowie o pracę. Ewentualnie może ona znajdować się w regulaminie wynagradzania obowiązującym u danego pracodawcy.
W systemie akordowym uwzględniona jest tak zwana norma pracy. Wskazuje ona, ile produktów powinien wykonać pracownik w określonej jednostce czasu.
Norma pracy jest wypadkową warunków zakładu pracy. Uwzględnia ona aktualny poziom techniki i organizacji pracy. Na przykład zakłada się, że magazynier może zapakować 30 paczek w ciągu godziny.
Liczba zapakowanych paczek będzie zależała na przykład od:
- obecności w zakładzie maszyny do foliowania
- konieczności dodatkowego foliowania produktów przed zapakowaniem
- wyposażenia zakładu w kartony różnych rozmiarów.
Norma pracy w systemie akordowym na tym samym stanowisku będzie różna w zależności od zakładu pracy.
Wskazówka: Przed podjęciem pracy na akord, zapoznaj się dokładnie z umową. Zastanów się, czy ustalone w umowie normy pracy są możliwe do zrealizowania w danym zakładzie pracy.
Pracodawca w trakcie zatrudnienia pracownika może zmieniać ustalone normy pracy. O takiej zmianie w systemie akordowym pracodawca powinien poinformować pracowników co najmniej 2 tygodnie przed wprowadzeniem nowej normy.
Jeśli jesteś pracowity i produktywny, zamiast pracy na akord możesz rozważyć otwarcie własnej działalności gospodarczej. Sprawdź poradnik: Zakładanie firmy krok po kroku.
2. Praca na akord — rodzaje i przykłady
Rozliczenie akordowe można stosować w przypadku prac, których efekty łatwo zmierzyć. Zastanawiasz się, co można robić na akord?
- Krawcowa może być rozliczana od liczby uszytych ubrań według wzoru.
- Monter urządzeń elektrycznych może mieć ustaloną stawkę akordową od sztuki urządzenia, które zmontował.
- Stawka akordowa magazyniera może bazować na liczbie przygotowanych do wysyłki paczek.
- Rozliczenie akordowe można też zastosować do pracy fizycznej przy zbiorze owoców, np. od liczby kilogramów zebranych truskawek.
W systemie akordowym wyróżniamy:
- akord prosty
- akord progresywny
- akord degresywny
- akord z premią
- akord zryczałtowany.
Akord prosty polega na tym, że za każdą wykonaną operacj, element wyrobu czy gotowy wyrób płaci się taką samą stawkę. Przykład: 50 groszy za każdą zapakowaną i przekazaną do dostarczenia paczkę.
Ten rodzaj wynagrodzenia akordowego stosowany jest najczęściej.
Akord progresywny — stawka akordowa jest zmienna, wrasta od określonego progu. Przykład: 6 zł za uszytą torebkę w granicach normy wynoszącej 30 torebek na miesiąc i 8 zł za każdą torebkę wykonaną ponad normę.
Taki sposób wynagrodzenia akordowego ma za zadanie premiować osoby przekraczające normę. Stosuje się go w przedsiębiorstwach, którym zależy na maksymalnej wydajności.
Akord degresywny polega na tym, że po przekroczeniu określonego progu stawka akordowa maleje. Przykład: 10 zł za każde złożone urządzenie do normy 50 sztuk. Powyżej 50 sztuk stawka akordowa maleje do 5 zł od sztuki.
Wynagrodzenie akordowe degresywne stosuje się w przypadku, gdy firma musi ograniczyć podaż swoich produktów. Zbyt duża produkcja mogłaby przynieść efekt w postaci konieczności magazynowania nadmiarowych produktów.
Akord z premią to akord prosty wzbogacony o element premii. Samo wynagrodzenie za wyprodukowany przedmiot lub usługę nie zmienia się jak w przypadku akordu progresywnego lub degresywnego. Po przekroczeniu ustalonej normy do wynagrodzenia pracownika doliczana jest jednorazowa premia.
Akord zryczałtowany stosuje się najczęściej w budownictwie. W przeciwieństwie do innych metod rozliczania akordowego, akord zryczałtowany określa należność za wykonanie określonej pracy. Mowa zatem nie o wyprodukowaniu pojedynczej sztuki lub usługi, a zrealizowaniu kompletu prac, np. wyłożeniu kafelkami określonego pomieszczenia.
Oczywiście w takim przypadku zastosowanie mógłby mieć również akord prosty rozliczany za każdy metr kwadratowy podłogi wyłożonej kafelkami. Z perspektywy pracodawcy zabezpieczeniu ulega natomiast wykonanie kompletnej usługi. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie, gdy wykona pracę w całości, a nie przykładowo za połowę wykafelkowanej podłogi.
W wyjątkowych przypadkach zastosowanie może mieć również akord zespołowy. Stosuje się go w przypadku, gdy efekt pracy zależy od grupy pracowników. Podstawą oceny jest rezultat pracy całego zespołu.
Nie jesteś pewien, czy praca na akord będzie Ci odpowiadać? Sprawdź, jak wybrać pracę, która do Ciebie pasuje.
3. Wynagrodzenie akordowe w umowie o pracę a Kodeks pracy
Wynagrodzenie akordowe jest zgodne z Kodeksem pracy. W umowie o pracę można je zawrzeć. Dla pracowników wykonujących pracę w systemie akordowym stosuje się ogólne przepisy dotyczące norm i wymiaru czasu pracy. Zatem mówimy o:
- 8 godzinach pracy na dobę
- przeciętnie 40 godzinach pracy w tygodniu
- przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy.
System akordowy może narzucać konkretne godziny pracy. Taki system pracy nie różni się od tradycyjnego, jedynie wynagrodzenie jest różne w każdym miesiącu.
Co więcej, jak w każdej innej umowie o pracę, za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje dodatkowe wynagrodzenie. Praca na akord w niedzielę lub święto również podlega regulacjom Kodeksu pracy. Pracodawca ma obowiązek udzielić dnia wolnego w zamian za przepracowany wolny dzień od pracy.
Praca na akord w niedzielę lub święto
- Jeśli pracujesz w niedzielę, która w Twoim systemie pracy jest wolna od pracy, pracodawca powinien zapewnić Ci dzień wolny w okresie 6 dni poprzedzających lub następujących po takiej pracującej niedzieli. Gdy to nie jest możliwe, musisz otrzymać przysługujący Ci dzień wolny nie później niż do końca okresu rozliczeniowego.
- Za pracę w święto przysługuje Ci dzień wolny w ramach danego okresu rozliczeniowego.
- Jeśli ze względu na wyjątkowe okoliczności pracodawca nie ma możliwości udzielenia Ci ekwiwalentu w postaci dnia wolnego, przysługuje Ci wynagrodzenie za ten dzień. Wynagrodzenie jest liczone według średniej stawki godzinowej z trzech poprzednich miesięcy.
W ramach zatrudnienia akordowego na umowę o pracę przysługują Ci dni wolne w święta. Sprawdź wymiar czasu pracy w naszym artykule: Dni wolne od pracy.
4. Praca na akord a minimalne wynagrodzenie
Wynagrodzenie minimalne obowiązuje w umowie o pracę również w systemie akordowym.
Minimalne wynagrodzenie wynika z art. 6 i 7 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę:
Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalonego w trybie art. 2 i 4, z zastrzeżeniem ust. 2.
Pensja minimalna od lipca 2024 roku wynosi 4300 zł brutto.
Wynagrodzenie akordowe zależne jest od wydajności i stopnia wyrobienia danej normy.
Co w sytuacji, gdy stawka akordowa przemnożona przez liczbę wyprodukowanych towarów lub usług nie osiągnie kwoty wynagrodzenia minimalnego? Pracodawca w takiej sytuacji jest zobowiązany dopełnić pensję pracownika akordowego do wynagrodzenia minimalnego.
Akord a umowa zlecenie — stawka minimalna
W przypadku umowy zlecenia również mają zastosowanie przepisy dotyczące minimalnego wynagrodzenia. W przeciwieństwie do umowy o pracę występuje tutaj godzinowa stawka minimalna, a nie miesięczne wynagrodzenie minimalne. Wysokość stawki minimalnej w drugiej połowie 2024 r. wynosi 28,10 zł/godz.
Wysokość minimalnej stawki godzinowej na umowie zlecenie jest ściśle związana z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę. Stawka minimalna będzie wzrastała wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia przy umowie o pracę.
Jeśli nie wypracujesz wystarczającej stawki godzinowej w oparciu o stawkę akordową (wynagrodzenie z akordu podzielone przez liczbę przepracowanych godzin), pracodawca ma obowiązek wyrównać Ci stawkę do stawki minimalnej.
Chcesz dostać dobrą pracę? Pamiętaj, że o najlepsze stanowiska konkurujesz z dziesiątkami innych osób. Wyróżnij się przejrzystym CV.
Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj
5. Praca na akord a urlop
Podobnie jak w przypadku wynagrodzenia minimalnego praca na akord jest również objęta prawem do urlopu płatnego. Wynika to bezpośrednio z Kodeksu pracy. Pracownik zatrudniony na umowę o pracę, a rozliczany akordowo, ma prawo do 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego (w zależności od stażu pracy).
Jak wyliczyć wynagrodzenie akordowe w przypadku urlopu?
- Do obliczenia wysokości pensji otrzymywanej w trakcie dni wolnych uwzględniamy wynagrodzenie akordowe i premię regulaminową w przypadku akordu z premią.
- Do obliczenia wynagrodzenia urlopowego nie przyjmujemy ewentualnego wyrównania do płacy minimalnej oraz wynagrodzenia chorobowego.
- Podstawę wynagrodzenia za 3 ostatnie miesiące dzielimy przez liczbę godzin przepracowanych w tym okresie czasu.
- Uzyskany wynik mnożymy przez liczbę godzin, które przepracowałbyś, gdybyś nie był na urlopie.
Podsumowując, otrzymujesz wynagrodzenie urlopowe za średnią stawkę godzinową, która wynikała z ostatnich trzech miesięcy Twojej pracy. Uwzględniane są wszystkie premie regulaminowe.
Każda osoba zatrudniona na umowę o pracę ma prawo do płatnego urlopu i zwolnienia chorobowego. Dowiedz się więcej na temat praw związanych z urlopem wypoczynkowym. Poczytaj także o innych urlopach w Kodeksie Pracy.
6. Praca na akord a przestój
Przestój w pracy może być spowodowany czynnikami niezależnymi od Ciebie. Pracownik rozliczany w wymiarze czasowym nie przejmuje się awarią maszyny czy przerwą w dostawie prądu.
Jeśli pracujesz na akord i jesteś rozliczany od wyprodukowanej sztuki, w przypadku przestoju nie możesz wykonywać swojej pracy. Co wtedy?
W takich przypadkach prawo chroni Twoje wynagrodzenie. Jeśli nie możesz produkować, a przestój nie wynika z Twojej winy, przysługuje Ci 60% wynagrodzenia. Jest ono wyliczane w ten sam sposób, co wynagrodzenie urlopowe.
Otrzymasz wynagrodzenie przestojowe wyliczone po stawce godzinowej w wysokości 60% średniej stawki godzinowej za ostatnie trzy miesiące. Miesięczna kwota wynagrodzenia przestojowego nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Nie zapominaj, że nawet w przypadku pracy na akord możesz negocjować swoje wynagrodzenie. Nie wiesz jak? Sprawdź: 13 rad, jak negocjować wynagrodzenie
7. Praca w systemie akordowym — opinie, wady i zalety
Choć wynagrodzenie akordowe to ciekawa perspektywa, warto dwa razy zastanowić się nad takim rozwiązaniem. Wiele osób, które decyduje się na rozliczenie w systemie akordowym, zbyt optymistycznie podchodzi do swoich możliwości w zakresie produktywności.
W rezultacie pracują ponad swoje siły lub zostają w pracy po godzinach.
Moja mama jest krawcową i wiele lat pracowała na akord. Zrujnowała sobie tylko zdrowie.— mówi użytkowniczka forum szafa.pl.
Przyznam że wypłaty były spoko (...), ale co z tego skoro kręgosłup mi siadł.— to wypowiedź z forum kafeteria.pl.
Wady pracy na akord:
- W większości przypadków system rozliczania akordowego służy przede wszystkim pracodawcom. Mogą oni łatwo planować sobie koszty produkcji, gdyż znają koszt wyprodukowania każdego elementu. Odpowiedzialność za wydajność spada na pracownika.
- Nawet jeśli normy pracy dla akordu w danym przedsiębiorstwie są ustalone rzetelnie, nowy pracownik może osiągać niższe zarobki. Przystosowanie się do warunków nowej pracy zawsze chwilę zajmuje.
- Praca na akord dla wielu osób wiąże się z napięciem psychicznym. W przypadku, gdy wynagrodzenie wynika bezpośrednio z efektów pracy, pracownik obawia się, czy wyrobi normę. Jeszcze większy problem występuje w sytuacji akordu zespołowego, gdzie odpowiada się nie tylko za własny wynik, ale i wynik zespołu.
Zalety pracy na akord:
- Jeśli stawki akordowe są sprawiedliwie sformułowane, rozliczenie na akord może być dla Ciebie korzystne. Jeśli jesteś świetnym fachowcem w tym, co robisz, możesz liczyć na większe wynagrodzenie.
- Nawet jeśli dopiero zaczynasz pracę na akord, to z biegiem czasu nabierzesz większej wprawy. To przełoży się na stopniowy wzrost zarobków.
Czy wiesz już, czy praca na akord jest dla Ciebie? Jeśli wciąż się wahasz, sprawdź, jak i gdzie szukać pracy.
Musisz napisać również list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz nowoczesne wzory do wypełnienia i praktyczne porady. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.
Co sądzisz o pracy na akord? Czy zdecydujesz się podjąć pracę na akord? A może masz dodatkowe pytania lub wątpliwości? Czekamy na Twój komentarz pod tym artykułem.
Proces redakcyjny InterviewMe
Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.
