Asertywność w pracy – przykłady, jak być asertywnym
Stwórz CV teraz
Piątek, godzina 16:00. Właśnie zaczyna się weekend, a Ty marzysz tylko o tym, żeby zamknąć laptopa i wyjść z pracy. Nagle słyszysz od szefa: „Dasz radę to skończyć jeszcze dziś?” — choć przecież byliście umówieni na poniedziałek. Co robisz?
Zgadzasz się mimo zmęczenia? Zrzucasz to zadanie na kolegę z pracy? Milczysz, chociaż w środku zalewa Cię frustracja? Czy mówisz „nie”, ale potem masz wyrzuty sumienia?
Właśnie w takich sytuacjach najbardziej potrzebna jest asertywność. Nie chodzi o kłótnię, stawianie ultimatum czy próbę charakterów, a o umiejętność spokojnej rozmowy, w której zaznaczasz swoje granice, nie psując sobie relacji z innymi.
Dlatego w tym artykule:
- poznasz definicję asertywności
- dowiesz się, czy Polacy są asertywni w pracy (na podstawie wyników ankiety)
- poznasz różne style reagowania w trudnych sytuacjach
- zobaczysz 6 przykładów asertywnych postaw wobec szefa i współpracowników.
Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.
Dlaczego warto nam zaufać i skorzystać z kreatora InterviewMe? Tutaj poznasz opinie użytkowników, którzy już stworzyli w nim swoje CV lub list motywacyjny.
Asertywność w pracy — definicja
Asertywność w pracy często kojarzy się z mówieniem „nie”, dystansem i bronieniem swojego zdania za wszelką cenę. Ale — jak wskazuje Joanna Inglot-Kulas w swoim artykule „Asertywność — trudna sztuka dojrzałej postawy wobec złożonych sytuacji i przeżyć” — jest to po prostu umiejętność bezpośredniego wyrażania swoich opinii, uczuć, postaw, życzeń i praw przy jednoczesnym szacunku dla opinii, uczuć, postaw, życzeń i praw innych osób (np. szefa, współpracowników i klientów).
Dlatego asertywny pracownik to taki, który:
- potrafi mówić wprost o swoich potrzebach i oczekiwaniach — bez agresji i bez uległości
- jasno komunikuje swoje zdanie, nawet gdy jest ono inne niż opinia większości
- dba o swoje prawa pracownicze, ale nie nadużywa przywilejów
- zna swoje mocne i słabe strony
- jest pewny siebie, ale nie arogancki
- potrafi odmówić bez poczucia winy, gdy coś wykracza poza jego obowiązki lub kompetencje
- przyjmuje krytykę i pochwały bez postawy defensywnej
- rozumie i reguluje swoje emocje oraz wyraża je szczerze i taktownie
- okazuje szacunek wobec poglądów, granic i decyzji innych osób
- nie ma problemu z nawiązywaniem kontaktów i rozmową po partnersku — także z przełożonym
- potrafi konstruktywnie zwrócić uwagę i przyjąć ją od innych
- rozumie, że każdy ma prawo do błędów, zmiany zdania i własnego punktu widzenia
- buduje relacje oparte na wzajemnym szacunku, a nie na strachu czy presji.
Taka postawa poprawia nasze samopoczucie i pomaga nam budować autentyczne relacje z innymi ludźmi. Z kolei brak asertywności w pracy może prowadzić do frustracji oraz być pośrednią przyczyną pracoholizmu, wypalenia zawodowego i innych problemów na tle psychicznym.
Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.
Czy Polacy są asertywni w pracy?
A jak w praktyce wygląda nasza asertywność w pracy? Czy Polacy potrafią asertywnie rozmawiać ze swoim przełożonym?
By się tego dowiedzieć, przeprowadziliśmy ankietę wśród 492 pracowników*. Na pytanie „Czy uważasz, że jesteś asertywny w pracy?”, aż 55% badanych wybrało odpowiedź twierdzącą. Kolejne 23% pracowników przyznało, że nie są asertywni, a 22% nie ma na ten temat zdania.
Następnie poprosiliśmy naszych respondentów, by wyobrazili sobie konkretną sytuację z pracy. Zadaliśmy im jedno pytanie: „Co najczęściej robisz w sytuacji, gdy Twój pracodawca prosi Cię o wykonanie zadania, które wykracza poza Twoje obowiązki, nie masz na nie czasu albo po prostu jest zbyt trudne, byś mógł je wykonać?”. Każda osoba mogła wybrać maksymalnie trzy odpowiedzi, które najlepiej opisują jej reakcję.
Wniosek? Niespełna 9% ankietowanych przyznało, że nigdy nie znaleźli się w podobnej sytuacji. Pozostałe 449 pracowników odpowiedziało w następujący sposób:
- Mówię otwarcie, że mi to nie odpowiada, ale i tak wykonuję zadanie — 27%
- Tłumaczę, że zadanie jest trudne, ale staram się je zrobić najlepiej jak potrafię — 26%
- Zgadzam się, udając, że mi to nie przeszkadza — 24%
- Proponuję inne rozwiązanie lub osobę, która mogłaby się tym zająć — 20%
- Asertywnie odmawiam wykonania zadania, mimo presji szefa — 12%
- Odkładam zadanie na później, licząc, że ktoś je przejmie — 11%
- Próbuję wykonać zadanie po swojemu, nie informując szefa o trudnościach — 11%
- Zgłaszam, że jestem przeciążony/a i proszę o zmianę priorytetów — 10%
- Wykonuję zadanie minimalnym wysiłkiem lub w najniższej jakości, żeby je „odhaczyć” — 9%
- Kłócę się lub reaguję agresywnie, odmawiając wykonania zadania — 3%.
Te odpowiedzi wpisują się w cztery style reakcji — pasywny, agresywny, unikowy (pasywno–agresywny) i asertywny — które pochodzą z klasycznej teorii komunikacji interpersonalnej i psychologii zachowań w relacjach międzyludzkich.
Z naszego badania wysnuwa się następujący wniosek: postawy asertywne — zaznaczone przez nas grubszą czcionką — to tylko 42% wskazanych przypadków. Nasi ankietowani o wiele częściej wybierają styl pasywny (86%). Mniejszą popularnością cieszy się reakcja unikowa (22%), a po zachowania agresywne sięgamy bardzo rzadko (3% wszystkich odpowiedzi).
Oto czym charakteryzują się te reakcje i co odróżnia je od postawy asertywnej:
POSTAWA NIEASERTYWNA | ASERTYWNOŚĆ W PRACY |
Pasywna — pracownik rezygnuje ze swoich potrzeb i zgadza się na wszystko, bo boi się konfliktu lub odrzucenia. | Pracownik potrafi jasno i uprzejmie powiedzieć „nie” lub poprosić o zmianę terminu, szanując cudze potrzeby i nie krzywdząc przy tym innych. |
Unikowa — pracownik unika konfrontacji, odkłada problem na później lub udaje, że go nie ma. | Pracownik otwarcie komunikuje swoje potrzeby i problemy. Robi to w odpowiednim momencie, by zadanie mogło zostać wykonane (zamiast je ignorować lub unikać konfrontacji). |
Agresywna — pracownik stawia na swoim kosztem innych, a czasami wyraża frustrację w formie krzyku, presji lub dominacji. | Pracownik wyraża swoje zdanie stanowczo, ale z szacunkiem dla innych — bez atakowania ich i wymuszania swojej woli. |
W naszej ankiecie badani najczęściej wskazywali zachowania uległe i trudno się temu dziwić. Wiele osób woli mówić „tak”, mimo że zadanie wykracza poza ich obowiązki i możliwości, bo boją się konfliktu, chcą dobrze wypaść przed szefem albo po prostu wolą uniknąć napięcia. To typowa reakcja w kulturze pracy, w której presja na wyniki jest wysoka, a środowisko zawodowe nie daje poczucia bezpieczeństwa. Ale ich frustracja i tak znajdzie ujście, np. w domu, wśród przyjaciół czy podczas pisania negatywnych komentarzy o firmie w internecie. Prawdziwa asertywność w pracy to umiejętność balansowania między swoimi potrzebami a potrzebami i oczekiwaniami innych. Nie oznacza udawania, milczenia, kłótni ani buntu, tylko świadome i uprzejme wyrażanie swoich granic. Nasze dane wskazują, że choć Polacy deklarują dużą asertywność w pracy, to w praktyce częściej wybierają kompromis kosztem siebie. To naturalne, ale pokazuje też, że rozwijanie umiejętności komunikacyjnych w pracy wciąż jest potrzebne — nie tylko dla komfortu pracownika, ale też dla efektywności całego zespołu.
Asertywność w pracy — przykłady zachowań
No dobrze — wiesz już, czym jest asertywność w pracy i co odróżnia ją od postaw nieasertywnych.
Teraz pokażę Ci na przykładach, jakie asertywne zdania i zwroty możesz zastosować w różnych sytuacjach zawodowych. Potraktuj je jako inspirację i zaproszenie do szczerej oraz uprzejmej komunikacji ze współpracownikami.
1. Odroczenie asertywne
Szef zleca Ci dodatkowe zadanie, a Ty masz natłok pracy.
„Rozumiem, że to ważne. Jednak w tym momencie kończę projekt X, który jest teraz priorytetowy. Czy możemy umówić się na realizację tego zadania na jutro po południu?”
2. Przyznanie się do błędu
Zauważyłeś, że popełniłeś błąd w raporcie.
„Muszę Ci się do czegoś przyznać. Odkryłem, że w tym raporcie popełniłem błąd w sekcji X. Już pracuję nad poprawką i spróbuję dostarczyć Ci nową wersję do końca dnia. Czy to jest dla Ciebie w porządku?”
3. Asertywna reakcja na konstruktywną krytykę
Przełożona daje Ci feedback dotyczący sposobu pracy.
„Dziękuję za Twoje uwagi. Rzeczywiście widzę, że mogę poprawić sposób, w jaki przygotowuję raporty. W ciągu miesiąca postaram się wprowadzić zmiany, o które mnie poprosiłaś.”
4. Asertywna reakcja na niekonstruktywną krytykę
Współpracownik krytykuje Cię w sposób ogólnikowy lub nieuzasadniony.
„Rozumiem, że jesteś niezadowolony z efektu. Czy moglibyśmy omówić konkretne aspekty mojej pracy, które Twoim zdaniem wymagają poprawy? Chcę mieć pewność, że dobrze się rozumiemy i mamy wspólny cel.”
5. Asertywna odmowa w pracy
Przełożony prosi Cię o wykonanie zadania, które wykracza poza Twoje obowiązki.
„Nie będę w stanie zrealizować tego zadania w ramach moich obecnych obowiązków. Mogę jednak pomóc Ci znaleźć kogoś, kto ma odpowiednie kompetencje lub doradzić, jak to zrobić.”
6. Propozycja kompromisu
Musisz wykonać dwa projekty. Szef oczekuje, że oba dostarczysz na czas, ale to jest dla Ciebie zbyt trudne.
„Oba projekty są dla mnie ważne. Jeśli pozwolisz, to najpierw skończę projekt A, a potem od razu przejdę do projektu B. Możemy też wspólnie ustalić, który z nich ma teraz wyższy priorytet, żeby wszystko było gotowe na czas.”
Chcesz napisać list motywacyjny? Skorzystaj z naszego kreatora listu motywacyjnego, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.
Już wiesz, jak być asertywnym w pracy. Jeśli ten artykuł Ci się spodobał, oceń go i udostępnij wraz ze wskazaniem źródła. Dziękujemy!
* Dane zebrano w dn. od 18 do 24 listopada 2025 r.
Proces redakcyjny InterviewMe
Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.
![Charyzma: co to jest i jak ją wypracować? [+ Techniki]](https://cdn-images.interviewme.pl/pages/charyzma_im_pl_thumbnail.jpg?fit=crop&h=250&dpr=2)
![Profesjonalizm w pracy: jak go osiągnąć? [+ Definicja]](https://cdn-images.interviewme.pl/pages/profesjonalizm-im-pl-thumbnail.webp?fit=crop&h=250&dpr=2)