PPK [Pracownicze Plany Kapitałowe] - co to? Czy warto?

Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to dobrowolny program oszczędzania dla wszystkich pracowników. Funkcjonuje we współpracy z państwem oraz pracodawcami. Założenie PPK jest takie, by zachęcić obywateli do oszczędzania.

Warto pamiętać, że PPK to coś zupełnie niezależnego od emerytury. Pracownicze plany kapitałowe pozwalają gromadzić pracownikom oszczędności na przyszłość. Mają to być niejako pieniądze stanowiące dodatek do emerytury. Można je również wypłacić wcześniej. 

O tym, czy warto uczestniczyć w PPK, już za chwilę zdecydujesz samodzielnie.

Z tego artykułu dowiesz się:

• czym są PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe) i czy warto w nich uczestniczyć
• kto może uczestniczyć w PPK
• czy rezygnacja z PPK jest możliwa
• jak zrezygnować z PPK.

Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.

Stwórz CV teraz

Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.

1. PPK — co to jest? 

PPK to powszechny program oszczędzania, służący gromadzeniu oszczędności przez uczestników z przeznaczeniem na wypłatę po sześćdziesiątym roku życia. W PPK mogą uczestniczyć osoby zatrudnione, jeśli taka jest ich wola. Nikt nie jest zmuszony do korzystania z oferty programu oszczędnościowego. 

Czy osoby na zleceniu uczestniczą w PPK?

Jeśli pracodawca odprowadza za Ciebie składki emerytalne i rentowe, jesteś automatycznie zapisany do programu (podobnie jak osoby zatrudnione na umowę o pracę). Jeśli zleceniobiorca jest zwolniony z opłacania składek, nie może zostać członkiem programu.

PPK — wypłata środków

Zaoszczędzone w ramach PPK pieniądze można wypłacić w każdym momencie — zarówno, gdy rezygnujesz z uczestnictwa w programie, jak i wtedy, gdy kłopoty finansowe Cię do tego zmuszają. Pieniądze z PPK są Twoją własnością i tylko od Ciebie zależy, jak często będziesz rozbijał skarbonkę, by wyciągnąć z niej oszczędności na dowolny cel. 

PPK — od kiedy obowiązują?

PPK obowiązują od 2019 r. dla dużych przedsiębiorstw i od 2021 r. dla firm zatrudniających mniej niż 20 osób. Każdy pracodawca ma obowiązek zgłosić pracownika do PPK w momencie, w którym pracownik osiągnie wymagany — trzymiesięczny — okres zatrudnienia. 

Zobacz też: Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy (Przepisy)

Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.

Stwórz CV teraz

Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.

2. PPK — rezygnacja z uczestnictwa w programie

Każdy pracownik (a także zleceniobiorca) jest automatycznie zapisany do PPK. Jeśli nie chce uczestniczyć w pracowniczych planach kapitałowych, musi złożyć odpowiednie oświadczenie. W każdej chwili możesz też wrócić do PPK.

Czy można zrezygnować z PPK w trakcie?

Rezygnacja z uczestnictwa w PPK jest możliwa w każdym momencie. Jeśli z jakiegoś powodu postanowisz wycofać się z programu oszczędzania, możesz to zrobić, składając deklarację o rezygnacji (poniżej możesz zobaczyć, jak wygląda taki dokument). 

Jak zrezygnować z PPK? 

Żeby zrezygnować z PPK, pracownik musi złożyć u swojego pracodawcy pisemną deklarację o rezygnacji (wypisanie się z pracowniczych planów kapitałowych nie następuje automatycznie). Taki dokument musi zawierać własnoręczny podpis pracownika. 

Deklarację o rezygnacji z PPK możesz pobrać tutaj. 

Rezygnacja z PPK — wzór

Rezygnacja z PPK — druk

Jak wypłacić pieniądze z PPK po rezygnacji?

Jeśli chcesz wypłacić pieniądze z PPK po rezygnacji z uczestnictwa w programie, musisz skontaktować się w tej sprawie nie z pracodawcą, ale z instytucją finansową, która prowadziła Twój rachunek. 

Rezygnacja z PPK — co z pieniędzmi?

Po rezygnacji z PPK pieniądze nie są zwracane automatycznie. Zostają one na koncie PPK pracownika aż do czasu, gdy nie postanowi on ich wypłacić. Wpłaty na konto PPK są oczywiście wstrzymane. Jeśli chodzi o termin zwrotu pieniędzy, to jest on uzależniony od statusów i przepisów funduszu, z którym Twój pracodawca podpisał umowę o prowadzenie PPK. 

Zachowanie dopłat od państwa jest możliwe tylko wówczas, jeżeli zaczniesz dokonywać wypłat środków z rachunku PPK po 60. roku życia. Pod tymi warunkami można też wypłacić pieniądze z PPK wcześniej, bez straty:

• w przypadku poważnego zachorowania Twojego, Twojego dziecka lub współmałżonka – masz możliwość wypłacić do 25% środków zgromadzonych na Twoim rachunku PPK (bez obowiązku zwrotu)
• przed ukończeniem 45 lat, możesz skorzystać z wypłaty do 100% środków zgromadzonych na Twoim rachunku PPK – z przeznaczeniem na wkład własny przy kredycie hipotecznym (z obowiązkiem zwrotu w ciągu 15 lat).

Zobacz też: Brutto netto — kalkulator. Jak wyliczyć wynagrodzenie na rękę?

3. PPK — zasady

Zasady PPK są następujące:

1. Program finansowany jest przez pracownika, pracodawcę i państwo.
2. Udział w programie jest dobrowolny.
3. Z programu można się w każdej chwili wypisać.
4. Oszczędności gromadzone w PPK stanowią prywatną własność uczestnika.
5. Zgromadzonym kapitałem zarządza wyspecjalizowana instytucja finansowa.
6. Najkorzystniej wypłacić zgromadzone środki po osiągnięciu 60. roku życia.
7. Gromadzone środki są dziedziczone i zwolnione z podatku od spadków i darowizn.
8. Do programu automatycznie wpisywane są osoby w wieku 18-55 lat.
9. Wypłata zgromadzonych środków możliwa jest w każdej chwili.
10. Wysokość wpłaty podstawowej odprowadzanej przez pracodawcę wynosi 1,5% wynagrodzenia.
11. Pracodawca może odprowadzać wpłatę dodatkową w wysokości do 2,5% wynagrodzenia.
12. Wysokość wpłaty podstawowej odprowadzanej przez pracownika wynosi 2% wynagrodzenia.
13. Pracownik może odprowadzać dodatkowo wpłatę dobrowolną w wysokości do 2% wynagrodzenia.
14. Państwo wpłaca 250 zł na powitanie każdemu uczestnikowi PPK.
15. Dodatkowo co roku państwo dopłaca 240 zł każdemu uczestnikowi PPK.

Teraz pomówmy o zasadach PPK w szczegółach.

Podstawowa zasada uczestnictwa w PPK to dobrowolność. Pracownik zapisany jest do PPK automatycznie, ale zawsze może złożyć deklarację o rezygnacji. Oszczędności w PPK pochodzą z trzech źródeł: od pracodawcy, pracownika i z budżetu państwa.

Uściślając — co miesiąc:

• pracownik przelewa na swoje konto PPK min. 2% (max. 4%) swojej pensji
• pracodawca przelewa na konto PPK pracownika kwotę w wysokości 1,5% wynagrodzenia brutto.

Po trzech miesiącach każdy uczestnik PPK otrzyma również od państwa 250 zł wpłaty powitalnej. Dodatkowo możesz również otrzymać dopłatę roczną od państwa, w wysokości 240 zł. Warunkiem jest wysokość wpłat na rachunek PPK w wysokości co najmniej 3,5% sześciokrotności minimalnego wynagrodzenia w roku, za który dopłata jest należna.

Kalkulator PPK

Jeśli chcesz dokonać obliczeń, by sprawdzić jakie kwoty uda Ci się zaoszczędzić, skorzystaj z kalkulatora PPK.

PPK — kto ma obowiązek? Kto musi zawrzeć umowę PPK?

Żaden pracownik nie ma obowiązku przystąpienia do PPK (chociaż jest automatycznie zapisany do programu). Za to każdy pracodawca, jeżeli zatrudnia co najmniej jednego pracownika, musi obowiązkowo zawrzeć w jego imieniu umowę o prowadzenie PPK. 

Jak czytamy w Ustawie z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych: 

Kto nie musi zawierać umowy o zarządzanie PPK?

Zawieranie umowy o PPK nie jest obowiązkowe dla: 

• mikroprzedsiębiorcy, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK
• osoby fizycznej, zatrudniającej osobę fizyczną
• podmiotu, który w dniu objęcia ich przepisami ustawy o PPK prowadził Pracowniczy Program Emerytalny (PPE).

PPK a wiek pracownika

Pracownicy w wieku 18–55 lat są automatycznie zapisani do PPK przez swoich pracodawców (ale w każdej chwili mogą zrezygnować z udziału w systemie oszczędzania). Osoby powyżej 55. roku życia mają możliwość przystąpienia do PPK, pod warunkiem, że pracują w danym miejscu min. 3 miesiące.

Jeśli chodzi o tych starszych pracowników, którzy chcieliby przystąpić do PPK, to wystarczy, że złożą oni odpowiedni wniosek u swojego pracodawcy. Trzeba w nim napisać prośbę o zawarcie w swoim imieniu umowy o prowadzenie PPK. 

Zobacz też: Ile może dorobić emeryt w 2023 roku? [Aktualne kwoty]

4. PPK — czy warto?

Pracownicze plany kapitałowe mają swoje wady i zalety. Z jednej strony denerwować może brak możliwości wypłacenia 100% środków przed ukończeniem 60. roku życia lub fakt, że składki nie są opłacane, gdy pracownik przebywa na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym.

Z drugiej strony, gdy ktoś ma problemy z samodzielnym oszczędzaniem, a wie już, że jego emerytura nie będzie wysoka, PPK może pomóc rozwiązać tę sytuację. 

Poniższa lista plusów i minusów oszczędzania w PPK pozwoli Ci wyrobić sobie własne zdanie na ten temat. Zestawienie powstało na podstawie badania, przeprowadzonego przez Polski Fundusz rozwoju. 

Minusy przystąpienia do PPK:

• Ryzyko przejęcia pieniędzy przez państwo, tak, jak w przypadku OFE 
• Upolitycznienie programu – PPK to program rządowy 
• Ryzyko związane z inflacją 
• Brak pewności dotyczącej wysokości zysków 
• Ograniczony dostęp do pieniędzy przed 60. rokiem życia 
• Podatek od uzyskanych zysków przy wcześniejszej wypłacie środków 
• Nie wiadomo, jak odprowadzać wpłaty w przypadku utraty pracy
• Niska stopa zwrotu wynikająca z niskiej wpłaty 
• Trzeba długo czekać na odłożenie odpowiedniej kwoty i uzyskanie do niej dostępu 
• Potrącenie wpłaty z pensji 
• Warunek wypłaty pieniędzy po 60. roku życia 
• Obawa, że pracodawca nie będzie płacił składek 
• Automatyczny zapis – obligatoryjne zapisanie do programu 
• Poziom skomplikowania

Plusy przystąpienia do PPK:

• Formalności załatwia mój pracodawca
• Pieniądze zgromadzone w PPK są moją własnością
• Regularność, środki odprowadzane są co miesiąc
• Automatyczność — pieniądze same się odkładają i nie trzeba z tym nic robić
• Pieniądze zgromadzone w PPK są dziedziczone
• Dobrowolność, mogę zrezygnować z programu w każdej chwili
• W ramach PPK otrzymuję dopłatę do moich oszczędności od pracodawcy i państwa
• Możliwość wycofania pieniędzy w każdym momencie
• Możliwość podglądu salda zgromadzonych środków i kontroli dokonywanych wpłat
• Wysokość wpłaty — niska kwota nie obciąża zbytnio budżetu domowego
• Moja comiesięczna wpłata zostaje niemal podwojona przez pracodawcę
• Gromadzone pieniądze są pomnażane przez wyspecjalizowane instytucje finansowe
• Decyzyjność, to ja decyduję o wysokości mojej wpłaty
• Elastyczność, można zwiększać/zmniejszać wysokość wpłaty dodatkowej
  
  

PPK to ściema?

Nie, PPK to całkiem rozsądny system oszczędzania. Jeśli komuś odpowiadają warunki, na jakich funkcjonują pracownicze plany kapitałowe, na pewno będzie zadowolony z uczestnictwa w tym systemie.

Są głosy, że oszczędzanie w PPK jest korzystniejsze niż w całkowicie komercyjnych funduszach. Są również opinie krytyczne wobec tego systemu. Jeśli jednak planujesz zaoszczędzenie dodatkowych pieniędzy na emeryturę, PPK jest jedną z ciekawych opcji. 

Zobacz też: Gdzie i jak szukać pracy? [Portale i strony z ofertami 2023]

Musisz napisać również list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz nowoczesne wzory do wypełnienia i praktyczne porady. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.

Stwórz list motywacyjny teraz

Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.

Jeśli chcesz skomentować artykuł, dodaj swoją wypowiedź na forum poniżej.

Proces redakcyjny InterviewMe

Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.