Niektóre zawody są szczególnie odpowiedzialne i mają ogromny wpływ na życie innych ludzi.
Osoby, które je wykonują, muszą przestrzegać podstawowych zasad moralnych i dbać o to, aby nie krzywdzić lub nie dyskryminować innych.
Właśnie dlatego w niektórych zawodach obowiązuje tzw. kodeks etyki zawodowej.
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym jest tzw. etyka zawodowa (definicja) i kodeks etyki zawodowej
- jakie są zasady etyki zawodowej (przykłady)
- jakie korzyści niesie ze sobą przestrzeganie zasad etyki zawodowej.
Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.
Oto opinia Gosi — jednej z użytkowniczek naszego kreatora:
Dzięki takiemu świetnemu CV i listowi dostałam super pracę bardzo szybko!
1. Co to jest etyka zawodowa? Definicja
Zgodnie z encyklopedią PWN, etyka zawodowa to „zespół norm wyznaczających określone obowiązki moralne związane z wykonywanym zawodem i społecznymi stosunkami zawodowymi (np. etyka lekarska, prawnicza)”.
Według J. Sikory, jednego z autorów „Socjologii pracy”, na etykę zawodową składają się:
- właściwa dla danego zawodu konkretyzacja ogólnie uznanych w społeczeństwie wymogów moralnych
- swoista w każdym systemie moralności zawodowej hierarchia wartości
- swoisty, preferowany przez grupę zawodową sposób rozwiązywania konfliktów wartości moralnych.
Etyka zawodowa jest więc zespołem zasad moralnych, którymi powinni kierować się przedstawiciele danej profesji. Jest ona szczególnie ważna w zawodach zaufania publicznego, w których pracownicy mierzą się z dylematami moralnymi czy też występuje konflikt między interesem prywatnym a społecznym. Przykłady takich zawodów to lekarz, adwokat, sędzia, policjant, nauczyciel czy dziennikarz.
Określenie etyka często jest stosowane zamiennie ze słowem „moralność” i jest ona nazywana „nauką o moralności”. Etyka ma chronić nie tylko klientów czy pacjentów, ale również samych pracowników. Jej zasady wskazują im drogę właściwego postępowania i chronią ich przed nadużyciami, nieprawidłowościami itp.
Etyka zawodowa jest pośrednio wspomniana w Konstytucji w art. 17: „W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony”.
Oznacza to, że określone grupy zawodowe otrzymują pewną autonomię i uprawnienia do egzekwowania przestrzegania norm etyki zawodowej.
Czym jest kodeks etyki zawodowej?
Dokument, w którym zostały spisane zasady moralne obowiązujące w danym zawodzie, nazywamy kodeksem etyki zawodowej. Pozwala on zachować spójność pomiędzy misją organizacji, a wymaganiami stawianymi pracownikom. Kodeks etyki zawodowej nie ma mocy normatywnej, jednak ma charakter honorowy.
Zgodnie z „Etycznymi aspektami pracy zawodowej” Wojciecha Drzeżdżona Kodeks etyki zawodowej powinien:
- przede wszystkim normować (a nie zawierać opis wartości i ideałów, którym korporacja służy)
- dbać o interes publiczny (nie powinien zawierać przepisów, dla których uzasadnieniem jest wyłącznie zabezpieczenie interesów członków korporacji)
- być rzeczowy oraz uczciwy i musi regulować istotne i specyficzne dla danego zawodu problemy (a nie ustalać normy, które i tak tkwią w powszechnej moralności).
Generalnie, główną zasadą jaką kierują się twórcy kodeksów etyki zawodowej, jest niesprzeczność zawartych w nich zasad etycznych z normami obowiązującego prawa.
Może Cię również zainteresować:
Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.
2. Zasady etyki zawodowej — przykłady
Oczywiście etyka zawodowa obejmuje uniwersalne zasady. Pracownik powinien na co dzień być uczciwy, rzetelny, przykładać się do swoich obowiązków, być obiektywny itp. Jednak w zależności od profesji, kodeks etyki zawodowej może się różnić. Poniżej przygotowaliśmy przykłady takich zbiorów zasad.
Etyka zawodowa policjanta (przykłady)
- policjant powinien kierować się zasadami współżycia społecznego i postępować tak, aby jego działania mogły być przykładem praworządności i prowadziły do pogłębiania społecznego zaufania do Policji
- policjant powinien wykonywać czynności służbowe według najlepszej woli i wiedzy, z należytą uczciwością, rzetelnością, wykazując się odpowiedzialnością, odwagą i ofiarnością
- policjant we wszystkich swoich działaniach ma obowiązek poszanowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka
- postępowanie policjanta w kontaktach z ludźmi powinna cechować życzliwość oraz bezstronność wykluczająca uprzedzenia rasowe, narodowościowe, wyznaniowe, polityczne, światopoglądowe lub wynikające z innych przyczyn.
- wykonując zadania służbowe, policjant powinien dostosowywać swoje zachowanie do sytuacji i cech osób uczestniczących w zdarzeniu, w szczególności wieku, płci, narodowości i wyznania, a także uwzględniać uzasadnione potrzeby tych osób
- w trakcie wykonywania czynności służbowych policjant powinien zachować szczególną wrażliwość i takt w stosunku do ofiar przestępstwa lub innego zdarzenia, udzielać im możliwie wszechstronnej pomocy, a także dbać o zachowanie dyskrecji
- policjant jako funkcjonariusz publiczny powinien wystrzegać się korupcji w każdej postaci oraz zwalczać wszelkie jej przejawy.
Etyka zawodowa nauczyciela (przykłady)
- nauczyciel respektuje prawa dziecka jako osoby ludzkiej wyrażone w Konwencji Praw Dziecka i innych aktach obowiązujących w Rzeczpospolitej Polsce i dokłada starań, aby były one znane oraz właściwie chronione i realizowane w jego miejscu pracy. W szczególności nauczyciel respektuje i chroni prawa dziecka i jego rodziców lub opiekunów do kierowania się własnym systemem wartości, dokonywania własnych wyborów, oraz prawo do intymności
- nauczyciel w swoim postępowaniu wobec dziecka i jego rodziców (opiekunów) kieruje się zasadą niezbywalności ich praw, co oznacza, że nikomu nie wolno ich zawiesić, unieważnić lub uzależniać ich stosowania od postaw i zachowań dziecka lub jakichkolwiek innych okoliczności
- nauczyciel dba o utrzymanie możliwie najwyższego poziomu swej pracy, bez względu na jakiekolwiek indywidualne cechy dzieci i ich rodziców czy też na jego osobisty do nich stosunek. Nauczyciel jest szczególnie odpowiedzialny za to, aby cechy różnicujące odbiorców jego działań, takie jak rasa, narodowość, światopogląd i system wartości, pozycja społeczna, sytuacja materialna, poglądy polityczne, a także charakter problemów wychowawczych — w żaden sposób nie pociągały za sobą dyskryminacji tych osób w środowisku przedszkola i w dostępie do dóbr edukacyjnych
- w pracy z dzieckiem nauczyciel kieruje się przede wszystkim zasadą jego dobra. Współpracując z instytucjami lub osobami dorosłymi decydującymi o dziecku, nauczyciel nie powinien podejmować działań wbrew tej zasadzie. W przypadku naruszenia przez instytucję lub osoby dorosłe praw lub dóbr dziecka nauczyciel powinien odstąpić od współpracy z tymi instytucjami i osobami i bronić praw i dóbr dziecka.
Dlaczego przestrzeganie zasad etyki zawodowej jest tak ważne? O tym piszemy w kolejnym rozdziale.
Może Cię również zainteresować:
- Cechy charakteru i osobowości — przykłady pozytywnych i negatywnych
- Jakie cechy charakteru wpisać do CV?
3. Etyka zawodowa — funkcje. Dlaczego warto jej przestrzegać?
Jak już wspomnieliśmy, trzymanie się zasad etyki zawodowej wyznacza granice działalności pracownika, pozwala mu uniknąć różnego rodzaju nieprawidłowości i pokus, a nawet chroni przed łamaniem prawa (np. korupcja). Etyka zawodowa ułatwia również znacząco rozstrzyganie dylematów moralnych, z którymi spotykamy się w pracy. Chroni więc zarówno pracownika, jak i osoby, na które jego praca ma wpływ.
Za podstawową funkcję etyki zawodowej można również uznać regulowanie stosunków wewnątrz danej grupy zawodowej. Chodzi m.in. o solidarność zawodową, udostępnianie wiedzy młodszym kolegom i koleżankom po fachu, wzajemną pomoc, czy też zachowanie zdrowej konkurencji.
Z drugiej strony, etyka zawodowa ma pomagać chronić życie, zdrowie i majątek drugiego człowieka, a także ułatwić walkę z wszelkiego rodzaju dyskryminacją.
Może Cię również zainteresować:
Musisz napisać również list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz nowoczesne wzory do wypełnienia i praktyczne porady. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.
A czy Ty i Twoi współpracownicy kierujecie się w pracy etyką zawodową? Podziel się swoimi doświadczeniami i obserwacjami w komentarzu pod artykułem.
