Etyka zawodowa - co to? Definicja, zasady i kodeks etyki
Stwórz CV teraz
Niektóre zawody są szczególnie odpowiedzialne i mają ogromny wpływ na życie innych ludzi.
Osoby, które je wykonują, muszą przestrzegać podstawowych zasad moralnych i dbać o to, aby nie krzywdzić lub nie dyskryminować innych.
Właśnie dlatego w niektórych zawodach obowiązuje tzw. kodeks etyki zawodowej.
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym jest tzw. etyka zawodowa (definicja) i kodeks etyki zawodowej
- jakie są zasady etyki zawodowej (przykłady)
- jakie korzyści niesie ze sobą przestrzeganie zasad etyki zawodowej.
Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.
Dlaczego warto nam zaufać i skorzystać z kreatora InterviewMe? Tutaj poznasz opinie użytkowników, którzy już stworzyli w nim swoje CV lub list motywacyjny.
1. Co to jest etyka zawodowa? Definicja
Zgodnie z encyklopedią PWN, etyka zawodowa to „zespół norm wyznaczających określone obowiązki moralne związane z wykonywanym zawodem i społecznymi stosunkami zawodowymi (np. etyka lekarska, prawnicza)”.
Według J. Sikory, jednego z autorów „Socjologii pracy”, na etykę zawodową składają się:
- właściwa dla danego zawodu konkretyzacja ogólnie uznanych w społeczeństwie wymogów moralnych
- swoista w każdym systemie moralności zawodowej hierarchia wartości
- swoisty, preferowany przez grupę zawodową sposób rozwiązywania konfliktów wartości moralnych.
Etyka zawodowa jest więc zespołem zasad moralnych, którymi powinni kierować się przedstawiciele danej profesji. Jest ona szczególnie ważna w zawodach zaufania publicznego, w których pracownicy mierzą się z dylematami moralnymi czy też występuje konflikt między interesem prywatnym a społecznym. Przykłady takich zawodów to lekarz, adwokat, sędzia, policjant, nauczyciel czy dziennikarz.
Określenie etyka często jest stosowane zamiennie ze słowem „moralność” i jest ona nazywana „nauką o moralności”. Etyka ma chronić nie tylko klientów czy pacjentów, ale również samych pracowników. Jej zasady wskazują im drogę właściwego postępowania i chronią ich przed nadużyciami, nieprawidłowościami itp.
Etyka zawodowa jest pośrednio wspomniana w Konstytucji w art. 17: „W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony”.
Oznacza to, że określone grupy zawodowe otrzymują pewną autonomię i uprawnienia do egzekwowania przestrzegania norm etyki zawodowej.
Czym jest kodeks etyki zawodowej?
Dokument, w którym zostały spisane zasady moralne obowiązujące w danym zawodzie, nazywamy kodeksem etyki zawodowej. Pozwala on zachować spójność pomiędzy misją organizacji, a wymaganiami stawianymi pracownikom. Kodeks etyki zawodowej nie ma mocy normatywnej, jednak ma charakter honorowy.
Zgodnie z „Etycznymi aspektami pracy zawodowej” Wojciecha Drzeżdżona Kodeks etyki zawodowej powinien:
- przede wszystkim normować (a nie zawierać opis wartości i ideałów, którym korporacja służy)
- dbać o interes publiczny (nie powinien zawierać przepisów, dla których uzasadnieniem jest wyłącznie zabezpieczenie interesów członków korporacji)
- być rzeczowy oraz uczciwy i musi regulować istotne i specyficzne dla danego zawodu problemy (a nie ustalać normy, które i tak tkwią w powszechnej moralności).
Generalnie, główną zasadą jaką kierują się twórcy kodeksów etyki zawodowej, jest niesprzeczność zawartych w nich zasad etycznych z normami obowiązującego prawa.
Może Cię również zainteresować:
Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.
2. Zasady etyki zawodowej — przykłady
Oczywiście etyka zawodowa obejmuje uniwersalne zasady. Pracownik powinien na co dzień być uczciwy, rzetelny, przykładać się do swoich obowiązków, być obiektywny itp. Jednak w zależności od profesji, kodeks etyki zawodowej może się różnić. Poniżej przygotowaliśmy przykłady takich zbiorów zasad.
Etyka zawodowa policjanta (przykłady)
- policjant powinien kierować się zasadami współżycia społecznego i postępować tak, aby jego działania mogły być przykładem praworządności i prowadziły do pogłębiania społecznego zaufania do Policji
- policjant powinien wykonywać czynności służbowe według najlepszej woli i wiedzy, z należytą uczciwością, rzetelnością, wykazując się odpowiedzialnością, odwagą i ofiarnością
- policjant we wszystkich swoich działaniach ma obowiązek poszanowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka
- postępowanie policjanta w kontaktach z ludźmi powinna cechować życzliwość oraz bezstronność wykluczająca uprzedzenia rasowe, narodowościowe, wyznaniowe, polityczne, światopoglądowe lub wynikające z innych przyczyn.
- wykonując zadania służbowe, policjant powinien dostosowywać swoje zachowanie do sytuacji i cech osób uczestniczących w zdarzeniu, w szczególności wieku, płci, narodowości i wyznania, a także uwzględniać uzasadnione potrzeby tych osób
- w trakcie wykonywania czynności służbowych policjant powinien zachować szczególną wrażliwość i takt w stosunku do ofiar przestępstwa lub innego zdarzenia, udzielać im możliwie wszechstronnej pomocy, a także dbać o zachowanie dyskrecji
- policjant jako funkcjonariusz publiczny powinien wystrzegać się korupcji w każdej postaci oraz zwalczać wszelkie jej przejawy.
Etyka zawodowa nauczyciela (przykłady)
- nauczyciel respektuje prawa dziecka jako osoby ludzkiej wyrażone w Konwencji Praw Dziecka i innych aktach obowiązujących w Rzeczpospolitej Polsce i dokłada starań, aby były one znane oraz właściwie chronione i realizowane w jego miejscu pracy. W szczególności nauczyciel respektuje i chroni prawa dziecka i jego rodziców lub opiekunów do kierowania się własnym systemem wartości, dokonywania własnych wyborów, oraz prawo do intymności
- nauczyciel w swoim postępowaniu wobec dziecka i jego rodziców (opiekunów) kieruje się zasadą niezbywalności ich praw, co oznacza, że nikomu nie wolno ich zawiesić, unieważnić lub uzależniać ich stosowania od postaw i zachowań dziecka lub jakichkolwiek innych okoliczności
- nauczyciel dba o utrzymanie możliwie najwyższego poziomu swej pracy, bez względu na jakiekolwiek indywidualne cechy dzieci i ich rodziców czy też na jego osobisty do nich stosunek. Nauczyciel jest szczególnie odpowiedzialny za to, aby cechy różnicujące odbiorców jego działań, takie jak rasa, narodowość, światopogląd i system wartości, pozycja społeczna, sytuacja materialna, poglądy polityczne, a także charakter problemów wychowawczych — w żaden sposób nie pociągały za sobą dyskryminacji tych osób w środowisku przedszkola i w dostępie do dóbr edukacyjnych
- w pracy z dzieckiem nauczyciel kieruje się przede wszystkim zasadą jego dobra. Współpracując z instytucjami lub osobami dorosłymi decydującymi o dziecku, nauczyciel nie powinien podejmować działań wbrew tej zasadzie. W przypadku naruszenia przez instytucję lub osoby dorosłe praw lub dóbr dziecka nauczyciel powinien odstąpić od współpracy z tymi instytucjami i osobami i bronić praw i dóbr dziecka.
Dlaczego przestrzeganie zasad etyki zawodowej jest tak ważne? O tym piszemy w kolejnym rozdziale.
Może Cię również zainteresować:
- Cechy charakteru i osobowości — przykłady pozytywnych i negatywnych
- Jakie cechy charakteru wpisać do CV?
3. Etyka zawodowa — funkcje. Dlaczego warto jej przestrzegać?
Jak już wspomnieliśmy, trzymanie się zasad etyki zawodowej wyznacza granice działalności pracownika, pozwala mu uniknąć różnego rodzaju nieprawidłowości i pokus, a nawet chroni przed łamaniem prawa (np. korupcja). Etyka zawodowa ułatwia również znacząco rozstrzyganie dylematów moralnych, z którymi spotykamy się w pracy. Chroni więc zarówno pracownika, jak i osoby, na które jego praca ma wpływ.
Za podstawową funkcję etyki zawodowej można również uznać regulowanie stosunków wewnątrz danej grupy zawodowej. Chodzi m.in. o solidarność zawodową, udostępnianie wiedzy młodszym kolegom i koleżankom po fachu, wzajemną pomoc, czy też zachowanie zdrowej konkurencji.
Z drugiej strony, etyka zawodowa ma pomagać chronić życie, zdrowie i majątek drugiego człowieka, a także ułatwić walkę z wszelkiego rodzaju dyskryminacją.
Może Cię również zainteresować:
Musisz napisać również list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz nowoczesne wzory do wypełnienia i praktyczne porady. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.
A czy Ty i Twoi współpracownicy kierujecie się w pracy etyką zawodową? Podziel się swoimi doświadczeniami i obserwacjami w komentarzu pod artykułem.
Proces redakcyjny InterviewMe
Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.
