Analiza SWOT: co to? Przykłady, jak stosować w firmie

Analiza SWOT to heurystyczna technika analizy i porządkowania informacji. SWOT to akronim angielskich słów: strengths (mocne strony), weaknesses (słabe strony), opportunities (szanse), threats (zagrożenia). Analiza SWOT może być wykorzystana dla firmy i osoby. Typowo wykorzystuje się ją do analizy strategicznej w przedsiębiorstwach.

Poznaj tę metodę analizy strategicznej aby podejmować lepsze decyzje biznesowe i nadać najlepszy kierunek rozwoju swojej firmie (a także sobie).

W tym artykule dowiesz się:

• czym dokładnie jest analiza SWOT, jakie są wady i zalety tej metody
• przykłady SWOT dla firmy, m.in. produkcyjnej, usługowej i Ciebie osobiście
• czym jest analiza TOWS
• jak przeprowadzić analizę SWOT krok po kroku

Chcesz od razu napisać CV oraz list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia, praktyczne wskazówki oraz przykłady. Stwórz CV i list motywacyjny w 5 minut tutaj.

Stwórz CV teraz

Zobacz inne wzory, stwórz CV oraz list motywacyjny i pobierz dokumenty w PDF tutaj

1

SWOT – co to? Szanse i zagrożenia, silne i słabe strony

Analiza SWOT to jedna z metod analitycznych przedsiębiorstwa. Zebrane o firmie informacje dzieli się na 4 grupy: strengths (mocne strony), weaknesses (słabe strony), opportunities (szanse), threats (zagrożenia)  Cechuje ją prostota i szybkość zastosowania.

Dzięki analizie SWOT biznes zyskuje strategię działania. Jak pokazują badania, planowanie strategiczne pomaga organizacjom być bardziej produktywnymi dzięki lepszej alokacji zasobów do realizacji celów.

Przyjęło się mówić zatem w skrócie, że, analiza SWOT to analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń przedsiębiorstwa. Zobacz, czym są poszczególne komponenty analizy SWOT:

Mocne strony

Mocne strony to pozytywne czynniki wewnętrzne. Stanowią o wewnętrznej sile firmy. Należy o nie dbać, aby utrzymać je również w przyszłości. Mogą zostać wykorzystane do działań związanych z ekspansją firmy.

Przykłady mocnych stron to:

• wysokie kwalifikacje zatrudnionych pracowników
• ponadprzeciętne dobrze zorganizowana praca firmy (np. poprawnie wdrożone metodologie zarządzania)
• duże zasoby finansowe zgromadzone w przeszłości.

Słabe strony

Słabe strony to negatywne czynniki wewnętrzne. Należy skupić się na ich eliminacji, aby nie osłabiły mocnych stron. Ograniczają one bowiem sprawność przedsiębiorstwa i hamują jego rozwój.

Przykłady słabych stron to:

• ograniczony proces produkcyjny, wpływający na niską jakość produktu
• przestarzałe, awaryjne maszyny, które doprowadzają do przestoju w produkcji
• duża rotacja pracowników.

Szanse

Szanse to pozytywne zewnętrzne zjawiska i procesy, które mogą zostać wykorzystane do rozwoju i ekspansji firmy. Mogą również zniwelować słabe strony przedsiębiorstwa. Należy skupić się na tym, aby maksymalnie jr wykorzystać.

Przykładowe szanse to:

• wzrost popytu na oferowane przez przedsiębiorstwo produkty
• otwarcie nowego rynku
• zwiększenie się liczby mieszkańców miasta, w którym działa firma (więcej potencjalnych pracowników).

Zagrożenia

Zagrożenia to negatywne zewnętrzne zjawiska i procesy, które mogą blokować rozwój firmy. Należy skupić się na znalezieniu kroków zaradczych, aby zagrożenia nie wpłynęły na działalność firmy.

Przykłady zagrożeń:

• zwiększenie się liczby zakładów pracy w miejscowości, w której działa firma (zagrożenie utraty pracowników)
• nowa konkurencja importująca produkty taniej niż wynosi ich produkcja w miejscu działalności firmy
• zwiększenie podatków lub inne zmiany prawne.

Można się spotkać z określeniem, że analiza strategiczna SWOT jest podejściem od wewnątrz do zewnątrz. Dlaczego?

Pierwszy etap to koncentracja na mocnych i słabych stronach przedsiębiorstwa. Te dotyczą bezpośrednio wnętrza przedsiębiorstwa — tego, jak działa i jakie posiada zasoby.

Ewaluacja szans i zagrożeń, jakie oddziałują na firmę, to skierowanie się na zewnątrz — szanse i zagrożenia są związane z czynnikami zewnętrznymi.

Przeciwieństwem podejścia od wewnątrz do zewnątrz jest bliźniaczo podobna analiza TOWS.

Analiza TOWS — definicja

Analiza TOWS to zmodyfikowana metoda analizy SWOT. Różnica polega na wyjściu od zagrożeń i słabości oraz na analizie od zewnątrz do wewnątrz.

Według Weihricha główną wadą analizy SWOT jest zbytnie koncentrowanie się na mocnych stronach i szansach dla firmy. Powoduje to, że do tematu słabych stron i zagrożeń podchodzi się mniej krytycznie.

Gdy analityk zaczyna od mocnych stron, przekłada się to na subiektywne zaniżenie znaczenia słabych stron i zagrożeń.

Weihrichowi zależało na tym, aby analizę zaczynać od słabości i zagrożeń, aby następnie zastanowić się, jakimi mocnymi stronami lub szansami można je zniwelować.

Czy wiesz, że umiejętności analityczne pomagaja znaleźć się wśród najlepiej opłacanych zawodów w Polsce? Sprawdź, kto zarabia najwięcej: TOP 10 najlepiej płatnych zawodów w Polsce.

Na wstępie musisz wiedzieć jedno— w szkołach uczą uproszczonej wersji analizy SWOT.

Nie polega ona bowiem jedynie na wypisaniu mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń. Analiza strategiczna SWOT konfrontuje je ze sobą w celu określenia strategii, jaką powinno przyjąć przedsiębiorstwo.

Analiza SWOT krok po kroku:

1. Zbierz informacje o firmie i jej otoczeniu.

Przyjrzyj się dokładnie firmie, którą analizujesz. Dowiedz się jak najwięcej na temat tego, w jaki sposób funkcjonuje, jakie napotyka trudności — zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne. W jakiej branży działa przedsiębiorstwo i jaką zajmuje w niej pozycję?

2. Określ mocne i słabe strony przedsiębiorstwa.

Na podstawie analizy przedsiębiorstwa skupionej na aspektach wewnętrznych, wypisz mocne i słabe strony firmy. Powinny dotyczyć wewnętrznych procesów, problemów, zatrudnienia.

3. Określ szanse i zagrożenia organizacji.

Przeanalizuj otoczenie firmy do określenia szans i zagrożeń. Mogą być związane z sytuacją ekonomiczną czy gospodarczą kraju lub regionu. Wszelkie zmiany prawno-podatkowe również mogą zostać tu ujęte. Oprócz tego skup się na tym, co oferuje konkurencja w branży.

4. Oceń każdy z czynników.

Wykorzystaj skalę punktową od -2 do 0 dla słabych stron i zagrożeń oraz od 0 do +2 dla mocnych stron i szans.

Wskazówka: Analiza SWOT jest bardzo podatna na subiektywizm. W swoich ocenach bądź maksymalnie obiektywny. Liczba mocnych i słabych stron powinna się równoważyć. Oceń je tak, jak gdybyś oceniał swoją konkurencję. 

5. Podlicz punktację każdej ze stron i wybierz strategię dla firmy.

W zależności od tego, która ze stron będzie przeważać — mocne czy słabe strony, szanse czy zagrożenia — różna będzie strategia dalszych działań przedsiębiorstwa.

Więcej na temat wyboru strategii dowiesz się w następnej sekcji.

Pokaż swoje mocne strony w profesjonalnie zaprojektowanym CV! Stworzysz je w 5 minut w naszym kreatorze. 

Kreator CV

Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj

3

Wybór strategii na podstawie analizy SWOT

Analiza SWOT wyróżnia cztery różne strategie dla przedsiębiorstwa. W zależności od tego, które strony dominują w Twojej analizie SWOT, masz do wyboru następujące strategie:

1. Strategia agresywna (mocne strony i szanse) — jeśli czynniki dominujące w analizie SWOT danego przedsiębiorstwa to mocne strony i szanse, firma powinna obrać strategię agresywną, polegającą na silnej ekspansji. W tej sytuacji należy skoncentrować się na mocnych stronach firmy, aby wykorzystać nadarzające się okazje.

2. Strategia konkurencyjna (słabe strony i szanse) — jest to najlepszy wybór w przypadku dominacji słabych stron nad mocnymi, ale z szansami z zewnątrz. W takim przypadku firma powinna wykorzystać szanse oraz skupić się na niwelowaniu słabych stron.

3. Strategia konserwatywna (mocne strony i zagrożenia) — firma ma duży potencjał wewnętrzny, ale musi poradzić sobie z zagrożeniami z zewnątrz. Do przezwyciężenia zagrożeń powinna użyć swoich mocnych stron.

4. Strategia defensywna (słabe strony i zagrożenia) — najgorsza możliwa sytuacja, w której zagrożenia zewnętrzne są wzmacniane przez słabości wewnętrzne przedsiębiorstwa. Należy skupić się na przetrwaniu firmy. Najlepsze rozwiązanie to połączenie się z inną firmą.

Wiesz już, jak ustalić strategię przedsiębiorstwa za pomocą analizy SWOT. A jaką obierzesz strategię, żeby wykorzystać swoje mocne strony? Może poprosisz o podwyżkę? Sprawdź: 13 porad, jak negocjować wynagrodzenie.

Analiza SWOT ma bardzo istotną zaletę. Jest uniwersalna. Można stosować ją w każdej sytuacji, gdyż elastycznie dopasowuje się do specyfiki każdego przedsiębiorstwa czy branży.

Dodatkowo, może stanowić punkt wyjścia do innych analiz strategicznych.

Nic więc dziwnego, że w przeciwieństwie do innych metod i technik, analiza SWOT jest nadal stosowana po ponad pół wieku od jej stworzenia. Korzystają z niej nie tylko duże firmy, ale też jednostki samorządu terytorialnego, uczelnie mikroprzedsiębiorstwa.

Niemniej—

Analiza SWOT to dość uproszczona metoda.

Jej prostota stanowi zarówno największą jej zaletę, jak i wadę — ta metoda analizy nie posiada jednoznacznych metodologicznych wytycznych.

Dlatego może być jedynie punktem wyjściowym do dalszych działań w zakresie planowania strategicznego. Nie może stanowić jedynej metody analitycznej przedsiębiorstwa. Najlepiej dodatkowo zastosować inne metody analizy przedsiębiorstwa.

Wady analizy SWOT

• subiektywizm w określaniu istotności i liczby czynników powoduje, że rezultaty analizy SWOT mogą prowadzić do mylnych interpretacji
• wbrew założeniom metody, nie wszystkie czynniki można podzielić w prosty sposób na dwie kategorie (pozytywną i negatywną)
• brak określonej metody na ustalenie istotności wskazanych w analizie czynników
• nastawienie osoby prowadzącej analizę ma wpływ na końcowy efekt (osoba optymistyczna wypisze większą liczbę mocnych stron i szans)
• subiektywność prowadzenia analizy SWOT powoduje skupienie się na bieżących kwestiach funkcjonowania przedsiębiorstwa (brak myślenia długofalowego)

Znasz już wady analizy SWOT. A wiesz, jaką największą wadę posiada większość pracowników na świecie? Nieumiejętność radzenia sobie ze stresem. Bądź lepszy, sprawdź: Jak radzić sobie ze stresem? (11 sprawdzonych metod).

Wiedza teoretyczna nie wystarczy, aby dobrze poznać zagadnienie analizy SWOT.

Praktyka czyni mistrza.

Zapoznaj się z poniższymi przykładami kategorii analitycznych. Pomogą Ci stworzyć Twoją własną analizę SWOT.

Analiza SWOT — firma produkcyjna

Mocne strony

• zadowolenie pracowników z pracy na poziomie 90% (metoda ankietowa)
• niska rotacja pracowników na poziomie 5% rocznie

Słabe strony

• wysoki koszt amortyzacji maszyn produkcyjnych
• wysoka awaryjność maszyn produkcyjnych, powodująca przestoje w produkcji

Szanse

• dobra renoma zakładu, zbudowana przez kilkanaście lat
• zwiększony popyt na produkty firmy ze względu na nowe trendy

Zagrożenia

• część produkcji osadzona jest w Chinach, przez co jej koszty podlegają wahaniom kursu walut
• planowane podwyżki cen energii elektrycznej

Taką analizę SWOT można zaprezentować w sposób graficzny. Przykład:

Analiza SWOT — firma usługowa

Mocne strony

• duże zapasy gotówki na lokatach terminowych
• wysoko wykwalifikowani specjaliści zatrudnieni na czas nieokreślony

Słabe strony

• słaba organizacja pracy, skutkująca poczuciem przeciążenia u pracowników, a w efekcie przeciętnym zadowoleniem z pracy
• zbyt prestiżowe biuro, które generuje bardzo wysokie koszty

Szanse

• wzrost zapotrzebowania na świadczone przez firmę usługi
• praktyczny brak konkurencji w rejonie województwa

Zagrożenia

• agresywna ekspansja międzynarodowego lidera tego sektora usług na polskim rynku
• planowane uwolnienie specjalizacji przez rząd, co może spowodować, że na rynku pojawi się więcej podmiotów tego typu

SWOT osobisty — mocne i słabe strony osoby

Mocne strony

• ukończyłem prestiżowe studia
• posiadam 8 lat doświadczenia w branży

Słabe strony

• cechuje mnie niska asertywność w środowisku pracy
• odczuwam silny stres na rozmowach kwalifikacyjnych, przez co nie mogę zaprezentować pełni swoich możliwości

Szanse

• coraz większe zapotrzebowanie na specjalistów w mojej branży
• niska liczba specjalistów na rynku w niszy, w której się specjalizuję

Zagrożenia

• coraz większa liczba studentów studiuje kierunek studiów związany z branżą, w najbliższym czasie mogą stanowić dla mnie konkurencję
• potencjalna automatyzacja mojego obszaru specjalizacji

Analiza SWOT stanowi prostą metodę, umożliwiającą ustalenie strategii działania dla przedsiębiorstwa. Na fali popularności metody SWOT, coraz więcej osób stosuje ją również do oceny samego siebie na rynku pracy.

Aby przeprowadzić analizę SWOT:

1. Zbierz informacje o firmie i jej otoczeniu.
2. Określ mocne i słabe strony przedsiębiorstwa.
3. Określ szanse i zagrożenia organizacji.
4. Oceń każdy z czynników.
5. Podlicz punktację każdej ze stron i wybierz strategię dla firmy.

Po ustaleniu dominującej strony, możesz wybrać jedną ze strategii dla przedsiębiorstwa: agresywną, konkurencyjną, konserwatywną lub defensywną.

Pamiętaj: analiza SWOT posiada liczne wady wynikające z prostoty tej metody. Zalecane jest wykorzystanie wyników analizy SWOT jedynie jako punktu wyjściowego do dalszej analizy.

Wydajne firmy są zbudowane z produktywnych ludzi. Dołącz do nich! Sprawdź: 10 najlepszych aplikacji do zwiększania produktywności.

Musisz napisać również list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz nowoczesne wzory do wypełnienia i praktyczne porady. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.

Kreator listu motywacyjnego

Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.

Co sądzisz o analizie SWOT? Czy stosujesz ją do określenia pozycji swojej firmy lub przedsiębiorstwa, którym zarządzasz? A może stosujesz tzw. SWOT osobisty? Daj znać w komentarzu pod artykułem.

Proces redakcyjny InterviewMe

Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.