Trendy na rynku pracy 2024. Badanie + prognozy ekspertów

Od XIX-wiecznych fabryk po klimatyzowane biurowce ze strefami relaksu. Od ciężkich maszyn do pisania po lekkie, przenośne laptopy. I wreszcie — od 12 godzin pracy dziennie przez 6 dni w tygodniu po 4-dniowy tydzień pracy w trzeciej dekadzie XXI wieku.

To tylko kilka przykładów, jak zmieniał się świat pracy na przestrzeni lat.

Jednak od wybuchu pandemii Covid-19 i wraz z rozwojem sztucznej inteligencji te zmiany znacznie przyspieszyły. I często nie są już kwestią dziesięcioleci, tylko miesięcy. A sytuację dodatkowo podkręca galopująca inflacja.

Dlatego w InterviewMe zapytaliśmy 1038 Polaków o ich oczekiwania na nadchodzący rok. Co będzie ich priorytetem w pracy w 2024 roku? Czy są gotowi na kryzys lub zmianę zawodu? Jak postrzegają rozwój technologii w obszarach związanych z pracą?

Oto wyniki naszego badania „Trendy na rynku pracy 2024”.

Zdrowie psychiczne będzie dla Polaków ważniejsze niż podwyżka i awans

Na początek zapytaliśmy naszych respondentów o ich priorytety w pracy na 2024 rok.

Jak się okazało, co trzeci uczestnik badania (33%) wybrał dobre samopoczucie i zdrowie psychiczne (tę odpowiedź wskazało ponad 43% mieszkańców dużych miast). Być może wynika to z faktu, że — jak wykazaliśmy w naszym badaniu „Lęki i fobie w pracy” z 2023 roku — aż 47% Polaków zmaga się obecnie z jakimiś lękami dotyczącymi sfery zawodowej.

Dla pozostałych 26% badanych priorytetem będą wyższe zarobki na tym samym stanowisku. Kolejne 9% wskazało znalezienie nowej pracy, a 8% — rozwijanie umiejętności.

Tylko 5% Polaków wybrało większą elastyczność w pracy, ledwie 4% — otrzymanie awansu, a kolejne 4% — uruchomienie własnego biznesu. Niespełna 3% ankietowanych twierdzi, że planuje otrzymywać pieniądze bez konieczności świadczenia pracy (np. pobierając zasiłek).

Ponadto 46% uczestników badania spodziewa się, że szukanie pracy w nadchodzącym roku będzie trudniejsze niż teraz, a 40% — że w tej sferze nic się nie zmieni. W tym miejscu warto przypomnieć, że już w raporcie „Barometr polskiego rynku pracy” na 2022 rok tylko 1/4 firm w Polsce planowała wzrost zatrudnienia.

Większość badanych Polaków spodziewa się też pogorszenia ogólnej kondycji rynku pracy. Dlaczego?

Ponad 55% ankietowanych twierdzi, że w nadchodzącym roku w Polsce czeka nas kryzys gospodarczy, a 52% — że czeka nas kryzys na świecie. Około 62% z nas uważa, że w Polsce wzrośnie liczba osób, które żyją z zasiłków zamiast pracować. A 70% — że ze względu na wysokie koszty prowadzenia działalności gospodarczej wiele firm w kraju zostanie zamkniętych.

Według 44% badanych w 2024 roku sporo osób straci pracę. Około 55% spodziewa się ogólnego wzrostu bezrobocia w Polsce. Jednocześnie tylko 12% pytanych osób obawia się, że utrata zatrudnienia dotknie ich osobiście. Co ciekawe, w analogicznym badaniu o oczekiwaniach na 2023 rok takie obawy miało aż 7 na 10 Amerykanów.

Jeśli prognozy Polaków by się sprawdziły, oznaczałoby to odwrócenie trendu ostatnich lat. Bo według danych GUS w I kwartale 2023 r. osoby bezrobotne w Polsce stanowiły jedynie 2,9% ludności aktywnej zawodowo w wieku 15–89 lat. Warto zauważyć, że był to jeden z najniższych wskaźników w Unii Europejskiej. A eksperci przekonują, że sytuacja pracowników jest obecnie dobra — szczególnie w dużych miastach.

Na 2024 rok wróżymy mniej ofert pracy i większą konkurencję

Większych trudności spodziewamy się też w obszarze rekrutacji.

Otóż 41% uczestników badania twierdzi, że w 2024 roku ofert pracy będzie mniej niż obecnie, a 32% — że będzie ich tyle samo co teraz. Jednocześnie według 63% ankietowanych priorytetem dla pracodawców będzie zatrzymanie dotychczasowych pracowników.

Około 56% Polaków spodziewa się, że w nadchodzącym roku procesy rekrutacyjne będą trwać krócej. A 70% z nas uważa, że w ofertach pracy coraz częściej będzie można zobaczyć zakres proponowanego wynagrodzenia. Warto zauważyć, że dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dn. 10 maja 2023 roku nałożyła na firmy taki obowiązek — jednak państwa członkowskie mają aż 3 lata na wdrożenie nowych przepisów.

Niestety — 55% pytanych osób twierdzi, że dobrostan pracowników nie będzie dla pracodawców priorytetem (takie zdanie ma 48% mężczyzn i aż 61% kobiet).

A oto inne trendy w rekrutacji, których spodziewamy się w nadchodzącym roku:

• Wzrośnie konkurencja wśród kandydatów do pracy — tzn. więcej osób będzie ubiegać się o to samo stanowisko (69%).
• Rozmowy kwalifikacyjne przez internet będą popularniejsze niż spotkania na żywo (71%).
• Media społecznościowe będą częściej wykorzystywane do szukania pracy niż strony internetowe z ogłoszeniami (74%).
• Wzrośnie zapotrzebowanie na wykwalifikowanych specjalistów (82%).

Ponadto co trzeci badany (34%) uważa, że spodziewane zmiany w procesach rekrutacyjnych negatywnie wpłyną na pracowników.

W nadchodzącym roku wzrosną nasze wynagrodzenia... i ceny w sklepach

Teraz pomówmy o pieniądzach.

Ponad połowa ankietowanych (52%) nie zgadza się ze stwierdzeniem, że pracodawcy będą oferować pracownikom podwyżki w nadchodzącym roku. A 66% twierdzi, że będzie mniej premii i nagród finansowych. Jednak 42% uczestników badania spodziewa się, że płace będą ogólnie wyższe niż teraz.

Co na to eksperci?

Prognozy WTW Services wskazują, że płace w Polsce będą nadal rosnąć, choć dynamika wzrostu będzie kształtować się w łagodnym trendzie spadkowym. Rekordowo wzrośnie też płaca minimalna — z obecnych 3600 zł brutto do 4242 zł brutto od stycznia oraz 4300 zł brutto od lipca 2024 roku.

Niestety, wzrost wynagrodzeń zapewne będzie szedł w parze z wysokimi cenami — m.in. z powodu inflacji oraz planowanej drastycznej podwyżki cen prądu. Nic dziwnego, że wzrostu cen w sklepach i usługach spodziewa się aż 2 na 3 uczestników naszego badania.

Jednocześnie większość z nas twierdzi, że w 2024 roku:

• Będzie większa przejrzystość wynagrodzeń (57%).
• Pracodawcy będą musieli płacić więcej, aby zatrzymać dotychczasowych pracowników (66%).
• Więcej osób będzie skłonnych odejść z pracy, jeśli ich pensja nie będzie satysfakcjonująca (71%).

Poza tym 51% ankietowanych twierdzi, że w nadchodzącym roku to mężczyźni będą lepiej wynagradzani za pracę na podobnym stanowisku. Tylko 11% z nas uważa, że to kobiety zarobią więcej.

Natomiast 38% uczestników naszego badania spodziewa się, że w nadchodzącym roku obie płcie będą zarabiać tyle samo. W równość na tym polu najczęściej wierzą osoby młode, do 25. roku życia (44% odpowiedzi twierdzących w tej grupie).

Dodajmy, że tej kwestii przyjrzała się ostatnio Claudia Goldin z Uniwersytetu Harvarda — i dostała za to Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii. Z badań Goldin wynika, że obserwowane w USA nierówności płacowe między płciami wynikają nie ze złej woli pracodawców, a z faktu, że większość kobiet na pewnym etapie życia przestaje rozwijać karierę na rzecz prowadzenia domu i innych bezpłatnych zajęć związanych z życiem rodzinnym.

62% Polaków pokłada nadzieję w rozwoju technologii

No dobrze — a jak postrzegamy rosnącą automatyzację i robotyzację na rynku pracy?

Na pytanie, jaki ogólny wpływ będzie miała technologia na sytuację pracowników w nadchodzącym roku, aż 65% badanych odpowiedziało, że raczej pozytywny lub zdecydowanie pozytywny.

A 67% z nas dobrze ocenia obecne trendy na rynku pracy zdalnej i hybrydowej. Ten wskaźnik jest najwyższy w dużych ośrodkach miejskich i… na wsiach — bo odpowiedź twierdzącą wybrało aż 71% mieszkańców wsi oraz 72% ankietowanych z miast powyżej 500 tys. mieszkańców.

Ponadto według większości respondentów w 2024 roku:

• Produktywność pracowników zdalnych będzie wyższa niż osób pracujących stacjonarnie (56%).
• Wzrośnie znaczenie pracy zdalnej (66%)
• Pracownicy będą mniej skłonni do pracy z biura w pełnym wymiarze godzin (67%).
• Firmy będą chętniej zatrudniać pracowników w modelu hybrydowym — po części z biura, a po części zdalnie (72%).
• Pojawi się więcej możliwości pracy całkowicie zdalnej (73%).

Jednocześnie nieco ponad połowa z nas uważa, że w nadchodzącym roku elastyczność i praca zdalna będą dla pracowników ważniejsze niż wysokość pensji.

Jednak:

• Wzrośnie znaczenie sztucznej inteligencji (AI) na rynku pracy (79%).
• Pracodawcy będą uważniej monitorować działania i postępy pracowników zdalnych (78%).
• Doświadczenie zawodowe będzie miało większe znaczenie niż wykształcenie kierunkowe (81%).

Poza tym 54% badanych osób uważa, że rozwój technologii spowoduje wzrost bezrobocia w Polsce, a 72% — że w wielu zawodach pracownicy będą zmuszeni się przekwalifikować.

Zdaniem ekspertów ten scenariusz jest prawdopodobny — bo jak wskazuje raport McKinsey Global Institute z 2017 roku, już kilka lat temu około połowę wszystkich aktywności zawodowych można było zautomatyzować. A według opracowania PWC nawet 14% produktu globalnego brutto do 2030 roku będziemy mogli przypisać sztucznej inteligencji. Nic dziwnego, że badanie LiveCareer z 2022 roku wykazało, iż co trzeci Polak boi się bycia zastąpionym przez maszyny na obecnym stanowisku pracy.

Mimo to większość z nas (59%) nie wierzy, by w nadchodzącym roku wzrosła liczba firm, w których — chociażby z powodu rosnącej automatyzacji — będzie obowiązywał krótszy tydzień pracy (choć warto zaznaczyć, że niektóre duże firmy wprowadziły takie rozwiązania już kilka lat temu).

Spodziewamy się za to, że pracodawcy będą nas zachęcać, a nawet zmuszać do dalszego szkolenia się i rozwoju. Takie zdanie wyraziło 73% ogółu naszych badanych i aż 81% najbardziej doświadczonych pracowników (w wieku 59 lat lub więcej).

Połowa Polaków wierzy, że rok 2024 będzie lepszy dla pracowników i firm

Co ciekawe — mimo obaw wielu Polaków ma pozytywny stosunek do nadchodzących zmian.

Bo 51% uczestników badania uważa, że rok 2024 będzie ogólnie lepszy dla pracowników w Polsce niż rok 2023. Zaś 54% pozytywnie ocenia sytuację firm w Polsce w nadchodzącym roku.

I choć spora część (54%) pytanych Polaków nie zgadza się ze stwierdzeniem, jakoby rok 2024 był dobry na założenie własnego biznesu to już zdaniem 56% ankietowanych będzie to dobry czas na zmianę pracy. Wygląda więc na to, że zdaniem większości utrzyma się tzw. rynek pracownika.

Mimo to tylko co piąty badany twierdzi, że w nadchodzącym roku poprawi się ogólna sytuacja na rynku pracy.

Badanie InterviewMe pokazuje typową dla Polaków rzecz — a mianowicie że w wielu kwestiach jesteśmy podzieleni na pół. Jak wiemy, minione miesiące zatrzęsły sceną polityczną i być może ten czynnik wpłynął na pozytywne lub negatywne nastawienie części społeczeństwa do niektórych kwestii, jak prowadzenie biznesu czy pobieranie zasiłków. U wielu badanych da się jednak zauważyć obawy przed tym, co przyniesie jutro. Może to być efekt niepokojów na arenie międzynarodowej, rosnących cen i częstych zmian przepisów, np. w prawie pracy i podatkowych — tych, które już wprowadzono i takich, które są dopiero planowane.

Najważniejsze wnioski z badania

Podsumujmy najciekawsze i najważniejsze oczekiwania Polaków na 2024 rok.

• Nieco ponad połowa (51%) badanych uważa, że przyszły rok będzie ogólnie lepszy dla pracowników w Polsce niż rok 2023.
• Priorytetami większości z nas będą dobre samopoczucie i zdrowie psychiczne (33%) oraz wyższe zarobki na tym samym stanowisku (26%).
• Tylko 12% respondentów obawia się utraty pracy w nadchodzącym roku.
• 55% uczestników badania spodziewa się w Polsce kryzysu gospodarczego.
• Według 57% badanych w firmach będzie większa przejrzystość wynagrodzeń niż teraz. 
• 42% Polaków spodziewa się wzrostu wynagrodzeń, ale 66% uważa, że również ceny w sklepach i usługach będą wyższe niż teraz.
• 62% badanych twierdzi, że technologia będzie mieć pozytywny wpływ na sytuację pracowników w nadchodzącym roku.
• Zdaniem 54% ankietowanych rozwój technologii spowoduje wzrost bezrobocia w Polsce.
• 56% Polaków wierzy, że rok 2024 będzie dobry na zmianę pracy.

Metodologia badania

W badaniu wzięło udział 1038 osób — kobiet i mężczyzn w różnym wieku, z różnych miejscowości i o różnej sytuacji zawodowej. Respondenci odpowiedzieli w ankiecie na 52 pytania dotyczące ich oczekiwań na 2024 rok. Odpowiedzi zbierano w dniach 2–12 listopada 2023 roku.

O nas

Dzięki InterviewMe dowiesz się, jak napisać CV oraz list motywacyjny, które zrobią wrażenie na pracodawcy. Nasz kreator CV i profesjonalne szablony CV pomogły już milionom kandydatów w znalezieniu pracy, o której marzyli.

A Ty czego spodziewasz się po rynku pracy w nadchodzącym roku? Czy Twoje oczekiwania na ten rok się sprawdziły? Zachęcamy do komentowania wyników naszego badania.

Proces redakcyjny InterviewMe

Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.