Zwolnienie z Newsweeka Tomasza Lisa, oskarżanego o mobbing i złe traktowanie podległych sobie ludzi, było dość nagłe i — co tu ukrywać — dla wielu obserwatorów zaskakujące. Czy inni polscy szefowie też mają coś za uszami? Skąd mamy to wiedzieć, skoro władza i pozycja idą w parze z niewidzialną ochroną, jaką daje milczenie obawiających się utraty pracy świadków patologicznych zachowań.
Postanowiliśmy sprawdzić, jak Polacy oceniają swoich szefów i czy przełożeni nie pozwalają sobie zbyt często na nieodpowiednie zachowania.
Polski szef nie jest taki zły?
Jeśli szacunek do szefa wiąże się z jego postawą wobec pracowników, to polscy managerowie są w większości naprawdę dobrymi przełożonymi. Aż 73% badanych przez nas respondentów darzy swojego szefa szacunkiem, a 59% ocenia, że traktuje on wszystkich pracowników sprawiedliwie.
To działa w dwie strony, bo zdecydowana większość Polaków (71%) deklaruje, że ich szef ma dobry kontakt ze swoimi pracownikami. Oczywiście są też tacy (17%), którzy nigdy nie mieli dobrego szefa, ale są oni w zdecydowanej mniejszości.
Strach przed szefem to raczej rzadkość
Strach przed szefem to zakorzeniony w nas obraz, powielany między innymi w kulturze popularnej. Takie legendy jak Steve Jobs czy Anna Wintour tylko ten mit utrwalają. Czy jest on zgodny z prawdą?
Aż 34% Polaków odczuwa lęk, gdy chce prosić przełożonego o podwyżkę, a co czwarty badany ma trudności z uzyskaniem zgody szefa na urlop w wybranym przez siebie terminie.
Z naszego badania wynika, że 14% Polaków boi się swojego szefa. W jednej branży pracownicy zdecydowanie częściej czują lęk przed przełożonym — jest to branża gastronomiczna. Aż 30% badanych związanych zawodowo z gastronomią złożyło taką deklarację. Swojego przełożonego boi się też 19% zatrudnionych w edukacji.
Gdy szef zacznie przesadzać, niewielu z nim zostanie
Naganne zachowania szefa podchodzące pod mobbing i przejawiające się przede wszystkim wyżywaniem się na pracownikach, nie będą przez Polaków tolerowane. Prawie 80% ankietowanych deklaruje, że odeszłoby z dobrze płatnej pracy, gdyby szef się nich wyżywał, a 48%, gdyby wyżywał się na innych pracownikach.
Skazy na ideale
Jakie wady mają polscy szefowie? Najczęściej skarżymy się na to, że przełożony nie respektuje określonych godzin pracy podwładnych. Aż 43% ankietowanych przyznaje, że szef kontaktuje się z nimi w czasie wolnym.
I chociaż odkąd COVID-19 zmienił przyzwyczajenia pracowników biurowych (badania pokazują, że w trybie zdalnym aż 48% z nas pracuje nocami), przez co być może swobodniej podchodzimy do sztywnych godzin pracy, to tym bardziej warto zachować wyraźny podział na życie zawodowe i prywatne.
Nie pomaga w tym szef, odrywający podwładnego od jego codziennego, domowego życia. Jeszcze bardziej niestosowne jest kontaktowanie się z pracownikami w czasie ich wakacji. Niestety postępuje tak aż 31% polskich managerów.
Nieparlamentarne słownictwo, wyzwiska i krzyki
Polscy szefowe przeklinają w obecności pracowników — z tego typu zachowaniem przełożonego spotkało się 33% naszych badanych. Aż 28% ma nieprzyjemność obserwować, jak ich szef krzyczy na sobie podległych ludzi, a 13% samo padło ofiarą wyzwisk.
W miejscach pracy w Polsce zdarzają się również szefowie, którzy kierują aluzje seksualne do pracownic / pracowników (13%), a także komentują poglądy podwładnych (16%) lub ich orientację seksualną (9%). To ostatnie zachowanie jest niestety bardzo częste w branży gastronomicznej (aż 24% wskazań w grupie respondentów pracujących w gastronomii).
W związku z tymi przewinieniami i nagannymi zachowaniami, 21% pytanych przez nas respondentów przyznało, że ich przełożeni traktują pracowników źle.
Złe traktowanie przez szefa jest w dużym stopniu zależne od branży. Najczęściej spotykają się z nim pracownicy:
- gastronomii — 17% wskazań
- przemysłu i budownictwa — 15% wskazań
- handlu — 15% wskazań
- administracji publicznej — 13% wskazań
- biznesu i finansów — 13% wskazań.
Rzadziej stykają się z nim przedstawiciele:
- mediów i rozrywki — 8% wskazań
- służby zdrowia — 8% wskazań
- edukacji — 7% wskazań
- IT — 4% wskazań.
Czy polski szef to Janusz biznesu?
Poza oceną zachowania szefa, o którą poprosiliśmy respondentów, badani wyrazili również opinię na temat jego umiejętności zarządzania przedsiębiorstwem. Niestety okazało się, że 39% badanych nie ma zaufania co do tego, że ich szef dobrze prowadzi swój biznes.
Aż 42% polskich pracodawców zatrudnia u siebie rodzinę lub znajomych. I chociaż 56% Polaków uważa, że nie powinno się zatrudniać krewnych, bo nie można obiektywnie ocenić ich kompetencji, to nepotyzm w naszym kraju ma się, jak widać, bardzo dobrze. Jednak co ciekawe — według aż 67% ankietowanych — zatrudnieni po znajomości pracownicy są w gruncie rzeczy kompetentni.
Ale być szefem, właścicielem firmy lub osobą odpowiedzialną za powodzenie biznesu nie jest łatwo. Najwyraźniej uważa tak 54% Polaków, deklarując, że nie chciałoby być czyimś przełożonym.
Jednocześnie mamy tendencję do usprawiedliwiania nagannej postawy swojego szefa, bo 20% ankietowanych uważa, że duża odpowiedzialność i potencjalnie związany z nią stres są wytłumaczeniem dla przemocowych zachowań wobec pracowników.
Polski szef vs zagraniczny manager
Prawie połowa (47%) Polaków uważa, że polscy szefowie prezentują niższą kulturę pracy niż szefowie zagraniczni. Na dodatek aż 58% badanych twierdzi, że praca w polskiej firmie oznacza gorsze warunki pracy niż w firmie zagranicznej.
Najgorszych szefów spotkasz w branży gastronomicznej
Gastronomia zasługuje na oddzielny komentarz. Wszystkie przejawy złego zachowania przełożonego w stosunku do podwładnych zdarzają się tu dużo częściej niż w przypadku innych branż.
To zaskakujące, że różnice są aż tak duże. Dla porównania:
- W branży handlowej 5% pracowników skarży się na to, że szef komentuje ich orientację seksualną, w gastronomii — aż 24%.
- W branży budowlanej 10% pracowników boi się swojego szefa — w gastronomii aż 30%.
- W branży handlowej 5% pracowników jest przez szefów wyzywanych — w gastronomii aż 20%.
Badanie InterviewMe ujawnia, że polscy szefowie są w większości darzeni przez swoich pracowników szacunkiem i mają z nimi dobry kontakt. Uwagę zwraca jednak fakt, że w gastronomii relacje między przełożonymi a zatrudnionymi nie tylko są znacznie gorsze niż w innych branżach, lecz także łatwo się w nich dopatrzeć przejawów mobbingu. Dość zaskakujące wydaje się również to, że co piąty Polak jest gotowy usprawiedliwić stresem naganne i agresywne zachowania szefa.
Podsumowanie najważniejszych wyników badania
- Polacy w ogromnej większości (73%) darzą swoich szefów szacunkiem.
- Aż 39% badanych nie ma zaufania co do tego, że ich szef dobrze prowadzi swój biznes.
- Złe zdanie na temat tego, jak ich szef traktuje pracowników ma 21% Polaków.
- Wśród pracowników gastronomii, aż 30% boi się swojego szefa, a 20% słyszy od przełożonego wyzwiska.
- Co czwarty Polak ma trudności z uzyskaniem od szefa zgody na urlop w zaplanowanym przez siebie terminie.
- W ogromnej większości (73%) jesteśmy zdecydowani odejść nawet z bardzo dobrej pracy, jeśli szef traktuje nas źle (wyżywa się na nas).
Metodologia badania
W badaniu wzięło udział 1181 osób. Respondenci odpowiedzieli w ankiecie na 26 pytań dotyczących opinii na temat zachowania swoich przełożonych wobec podległych im pracowników.
O nas
Dzięki InterviewMe dowiesz się, jak napisać CV oraz list motywacyjny, które zrobią wrażenie na pracodawcy. Nasz kreator CV i profesjonalne szablony CV pomogły już milionom kandydatów w znalezieniu pracy, o której marzyli.
Proces redakcyjny InterviewMe
Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.
