Janusze czy anioły biznesu? Polacy oceniają swoich przełożonych. Badanie 2022

Zwolnienie z Newsweeka Tomasza Lisa, oskarżanego o mobbing i złe traktowanie podległych sobie ludzi, było dość nagłe i — co tu ukrywać — dla wielu obserwatorów zaskakujące. Czy inni polscy szefowie też mają coś za uszami? Skąd mamy to wiedzieć, skoro władza i pozycja idą w parze z niewidzialną ochroną, jaką daje milczenie obawiających się utraty pracy świadków patologicznych zachowań. 

Postanowiliśmy sprawdzić, jak Polacy oceniają swoich szefów i czy przełożeni nie pozwalają sobie zbyt często na nieodpowiednie zachowania.

Polski szef nie jest taki zły?

Jeśli szacunek do szefa wiąże się z jego postawą wobec pracowników, to polscy managerowie są w większości naprawdę dobrymi przełożonymi. Aż 73% badanych przez nas respondentów darzy swojego szefa szacunkiem, a 59% ocenia, że traktuje on wszystkich pracowników sprawiedliwie.

To działa w dwie strony, bo zdecydowana większość Polaków (71%) deklaruje, że ich szef ma dobry kontakt ze swoimi pracownikami. Oczywiście są też tacy (17%), którzy nigdy nie mieli dobrego szefa, ale są oni w zdecydowanej mniejszości. 

Strach przed szefem to raczej rzadkość

Strach przed szefem to zakorzeniony w nas obraz, powielany między innymi w kulturze popularnej. Takie legendy jak Steve Jobs czy Anna Wintour tylko ten mit utrwalają. Czy jest on zgodny z prawdą? 

Aż 34% Polaków odczuwa lęk, gdy chce prosić przełożonego o podwyżkę, a co czwarty badany ma trudności z uzyskaniem zgody szefa na urlop w wybranym przez siebie terminie. 

Z naszego badania wynika, że 14% Polaków boi się swojego szefa. W jednej branży pracownicy zdecydowanie częściej czują lęk przed przełożonym — jest to branża gastronomiczna. Aż 30% badanych związanych zawodowo z gastronomią złożyło taką deklarację. Swojego przełożonego boi się też 19% zatrudnionych w edukacji.

Gdy szef zacznie przesadzać, niewielu z nim zostanie

Naganne zachowania szefa podchodzące pod mobbing i przejawiające się przede wszystkim wyżywaniem się na pracownikach, nie będą przez Polaków tolerowane. Prawie 80% ankietowanych deklaruje, że odeszłoby z dobrze płatnej pracy, gdyby szef się nich wyżywał, a 48%, gdyby wyżywał się na innych pracownikach. 

Skazy na ideale

Jakie wady mają polscy szefowie? Najczęściej skarżymy się na to, że przełożony nie respektuje określonych godzin pracy podwładnych. Aż 43% ankietowanych przyznaje, że szef kontaktuje się z nimi w czasie wolnym.

I chociaż odkąd COVID-19 zmienił przyzwyczajenia pracowników biurowych (badania pokazują, że w trybie zdalnym aż 48% z nas pracuje nocami), przez co być może swobodniej podchodzimy do sztywnych godzin pracy, to tym bardziej warto zachować wyraźny podział na życie zawodowe i prywatne.

Nie pomaga w tym szef, odrywający podwładnego od jego codziennego, domowego życia. Jeszcze bardziej niestosowne jest kontaktowanie się z pracownikami w czasie ich wakacji. Niestety postępuje tak aż 31% polskich managerów. 

Nieparlamentarne słownictwo, wyzwiska i krzyki

Polscy szefowe przeklinają w obecności pracowników — z tego typu zachowaniem przełożonego spotkało się 33% naszych badanych. Aż 28% ma nieprzyjemność obserwować, jak ich szef krzyczy na sobie podległych ludzi, a 13% samo padło ofiarą wyzwisk. 

W miejscach pracy w Polsce zdarzają się również szefowie, którzy kierują aluzje seksualne do pracownic / pracowników (13%), a także komentują poglądy podwładnych (16%) lub ich orientację seksualną (9%). To ostatnie zachowanie jest niestety bardzo częste w branży gastronomicznej (aż 24% wskazań w grupie respondentów pracujących w gastronomii).

W związku z tymi przewinieniami i nagannymi zachowaniami, 21% pytanych przez nas respondentów przyznało, że ich przełożeni traktują pracowników źle. 

Złe traktowanie przez szefa jest w dużym stopniu zależne od branży. Najczęściej spotykają się z nim pracownicy:

• gastronomii — 17% wskazań
• przemysłu i budownictwa — 15% wskazań
• handlu — 15% wskazań
• administracji publicznej — 13% wskazań
• biznesu i finansów — 13% wskazań.

Rzadziej stykają się z nim przedstawiciele:

• mediów i rozrywki — 8% wskazań
• służby zdrowia — 8% wskazań
• edukacji — 7% wskazań
• IT — 4% wskazań.

Czy polski szef to Janusz biznesu?

Poza oceną zachowania szefa, o którą poprosiliśmy respondentów, badani wyrazili również opinię na temat jego umiejętności zarządzania przedsiębiorstwem. Niestety okazało się, że 39% badanych nie ma zaufania co do tego, że ich szef dobrze prowadzi swój biznes.

Aż 42% polskich pracodawców zatrudnia u siebie rodzinę lub znajomych. I chociaż 56% Polaków uważa, że nie powinno się zatrudniać krewnych, bo nie można obiektywnie ocenić ich kompetencji, to nepotyzm w naszym kraju ma się, jak widać, bardzo dobrze. Jednak co ciekawe — według aż 67% ankietowanych — zatrudnieni po znajomości pracownicy są w gruncie rzeczy kompetentni.

Ale być szefem, właścicielem firmy lub osobą odpowiedzialną za powodzenie biznesu nie jest łatwo. Najwyraźniej uważa tak 54% Polaków, deklarując, że nie chciałoby być czyimś przełożonym. 

Jednocześnie mamy tendencję do usprawiedliwiania nagannej postawy swojego szefa, bo 20% ankietowanych uważa, że duża odpowiedzialność i potencjalnie związany z nią stres są wytłumaczeniem dla przemocowych zachowań wobec pracowników.

Polski szef vs zagraniczny manager

Prawie połowa (47%) Polaków uważa, że polscy szefowie prezentują niższą kulturę pracy niż szefowie zagraniczni. Na dodatek aż 58% badanych twierdzi, że praca w polskiej firmie oznacza gorsze warunki pracy niż w firmie zagranicznej.

Najgorszych szefów spotkasz w branży gastronomicznej

Gastronomia zasługuje na oddzielny komentarz. Wszystkie przejawy złego zachowania przełożonego w stosunku do podwładnych zdarzają się tu dużo częściej niż w przypadku innych branż.

To zaskakujące, że różnice są aż tak duże. Dla porównania:

• W branży handlowej 5% pracowników skarży się na to, że szef komentuje ich orientację seksualną, w gastronomii — aż 24%.
• W branży budowlanej 10% pracowników boi się swojego szefa — w gastronomii aż 30%.
• W branży handlowej 5% pracowników jest przez szefów wyzywanych — w gastronomii aż 20%.

Badanie InterviewMe ujawnia, że polscy szefowie są w większości darzeni przez swoich pracowników szacunkiem i mają z nimi dobry kontakt. Uwagę zwraca jednak fakt, że w gastronomii relacje między przełożonymi a zatrudnionymi nie tylko są znacznie gorsze niż w innych branżach, lecz także łatwo się w nich dopatrzeć przejawów mobbingu. Dość zaskakujące wydaje się również to, że co piąty Polak jest gotowy usprawiedliwić stresem naganne i agresywne zachowania szefa.

Podsumowanie najważniejszych wyników badania

• Polacy w ogromnej większości (73%) darzą swoich szefów szacunkiem.
• Aż 39% badanych nie ma zaufania co do tego, że ich szef dobrze prowadzi swój biznes.
• Złe zdanie na temat tego, jak ich szef traktuje pracowników ma 21% Polaków.
• Wśród pracowników gastronomii, aż 30% boi się swojego szefa, a 20% słyszy od przełożonego wyzwiska.
• Co czwarty Polak ma trudności z uzyskaniem od szefa zgody na urlop w zaplanowanym przez siebie terminie.
• W ogromnej większości (73%) jesteśmy zdecydowani odejść nawet z bardzo dobrej pracy, jeśli szef traktuje nas źle (wyżywa się na nas).
  
  

Metodologia badania

W badaniu wzięło udział 1181 osób. Respondenci odpowiedzieli w ankiecie na 26 pytań dotyczących opinii na temat zachowania swoich przełożonych wobec podległych im pracowników.
 

O nas

Dzięki InterviewMe dowiesz się, jak napisać CV oraz list motywacyjny, które zrobią wrażenie na pracodawcy. Nasz kreator CV i profesjonalne szablony CV pomogły już milionom kandydatów w znalezieniu pracy, o której marzyli.