Rozmowy Polaków o pieniądzach - badanie 2020

Pieniądze. Hajs. Mamona. Forsa. Kasa. Szmal.

Wszyscy ich potrzebujemy. Dają nam bezpieczeństwo, prestiż, pozycję społeczną, władzę. Napędzają świat, są motywacją do rozwoju, czynnikiem zakulisowych gier politycznych i układów.

Słowem — pieniądze są ważne. Dla mnie, dla Ciebie i dla Billa Gatesa.

Za pieniądze można kupić prawie wszystko. Ludzi. Młodość. Zdrowie. Schron przed katastrofą klimatyczną. Czołg.

A jednak: nie lubimy o nich rozmawiać. Ciarki przechodzą nas, gdy ktoś, nawet najbliżsi, pyta o zarobki, ratę kredytu czy długi. Albo wstydzimy się naszej biedy albo na biedaków patrzymy z pogardą. 

Wiele badań wskazuje na istnienie „tabu pieniędzy”.

Na InterviewMe postanowiliśmy zbadać podejście Polaków do pieniędzy: zapytaliśmy, czy kłamią o oszczędnościach swoim partnerom, czy przyznają się rodzinie do zarobków, czy na pierwszej randce wolą rozmawiać o hajsie czy o seksie.

Ciekawi? Zobaczcie, co wynikło z naszego badania.

Moje pieniądze, moja sprawa

Wyobraź sobie kolację wigilijną. Albo imieniny wujka Krzyśka. Najpierw wścibska ciotka w różowej szmince i niebieskim cieniu na powiekach pyta Cię, czy masz już jakiegoś kawalera lub pannę. A potem o to, ile zarabiasz, kiedy wreszcie kupisz mieszkanie i dostaniesz podwyżkę.

Wszyscy milkną, a Ty znajdujesz się pod ostrzałem ciekawskich spojrzeń i natychmiast robisz się czerwony. Masz kilka wyjść z tej sytuacji. Na przykład, tak jak 37% ankietowanych, możesz okłamać swoją rodzinę na temat wysokości pensji.  

Ponad 40% naszych ankietowanych przyznało, że nie czuje się komfortowo, podając rodzinie wysokość swojej pensji. Zaledwie jedna trzecia respondentów nie miałaby z tym problemu, a pozostali mają do tego neutralny stosunek.  Ponadto aż 50% naszych ankietowanych o najniższych dochodach, odczuwa dyskomfort, gdy mówi rodzinie o swoich zarobkach.

Jeszcze więcej, bo aż 46% przyznało, że dyskomfortem byłoby dla nich dzielić się z rodziną informacją o długach. 

Została jeszcze jedna kwestia: czy bierzemy od rodziców pieniądze, mimo że nasza sytuacja finansowa jest stabilna? 20% ankietowanych, czyli 1 osoba na 5 przyjmuje od rodziców pomoc finansową, mimo że jej nie potrzebuje.

Miłość w czasach późnego kapitalizmu. 30% badanych kłamie partnerom na temat pieniędzy 

Wyobraź sobie, że idziecie na pierwszą randkę. Czujecie do siebie miętę. Euforia miesza się ze stresem. Ale nie bardzo wiecie, o czym rozmawiać i w Waszych głowach pojawiają się tylko pytania graniczne: o pieniądze i seks.

Zapytaliśmy o to naszych ankietowanych. 32% odpowiedziało, że wolałoby rozmawiać o wysokości swojej wypłaty, a 30% o byłych partnerach i partnerkach seksualnych. Czyli: rozmowy o pieniądzach są dla nas tak samo niekomfortowe, jak o seksie. 

Minęło pierwsze zauroczenie, zakochanie, motyle odleciały, staż związku się wydłuża i do

Twojej relacji coraz mocniej wkracza proza życia. A wraz z nią, a jakże, kwestie finansowe. Jak nasi respondenci podchodzą do pieniędzy w związkach romantycznych?

Warto tu wspomnieć, że prawie połowa badanych (48%) jest w związku małżeńskim, 24% jest w stałym związku, a pozostali to single i singielki.

56% respondentów stwierdziło, że czuje się komfortowo, rozmawiając z partnerem bądź partnerką o swoich zarobkach. Na drugim końcu spektrum znalazło się 21% ankietowanych. 

Inaczej przedstawia się sytuacja z długami w związkach. 49% ankietowanych nie czuje się skrępowana rozmową o długach z partnerem, a ponad 30% odczuwa w tej kwestii dyskomfort. Czyli: łatwiej rozmawia nam się o pieniądzach, kiedy je mamy niż wtedy, gdy nam ich brakuje.

Czy, tak jak rodzinie, zdarza nam się kłamać partnerom, o kwestiach finansowych? 30% respondentów przyznało się do kłamstwa o wysokości swojej pensji, 70% nigdy nie oszukiwała w tej sprawie. 

31% ankietowanych stwierdziło natomiast, że posiada oszczędności, o których nie powiedziało partnerowi. 46% ich nie ukrywa. Ponad 50% osób z pokolenia millenialsów (urodzeni w latach 1981–1995) zaprzeczyło, że ukrywa zaskórniaki.

Postanowiliśmy zapytać również o opinię na temat intercyzy. 22% respondentów chciałoby ją mieć, 39% nie chciałby, a pozostali nie mają zdania. 

50% osób w związkach małżeńskich nie chciałoby mieć rozdzielności majątkowej. Dane na ten temat rozkładają się podobnie dla wszystkich grup zarobkowych poza zarabiającym poniżej minimalnej krajowej: wśród nich tylko 18% chciałoby mieć rozdzielność majątkową.

Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie? Niekoniecznie. 30% badanych nie chce przyjaźnić się z zarabiającymi mniej

Piąteczek. Siedzisz ze znajomymi przy piwku. Świeci słońce, masz w perspektywie leniwą sobotę. Nagle…

Temat schodzi na pieniądze. Ktoś dostał podwyżkę, ktoś wziął kredyt. Czy rozmowa płynie swobodnie jak piwo z nalewaka czy opornie jak poniedziałkowy poranek? Sprawdziliśmy to!

To oczywiste, że chętniej przyjaźnimy się z osobami o podobnych poglądach i zainteresowaniach. Czy podobnie jest, jeśli chodzi kwestie finansowe? Czy wolimy otaczać się ludźmi z podobnym kapitałem ekonomicznym?

Wśród naszych ankietowanych 15% nie chciałoby, aby ich przyjaciele zarabiali zdecydowanie więcej. Natomiast 2 razy więcej respondentów, czyli 30% stwierdziło, że nie chciałaby, aby ich przyjaciele zarabiali zdecydowanie mniej.

Czy chętnie dzielimy się z przyjaciółmi informacjami o zawartości naszego portfela i stanie naszego konta bankowego?

Aż 50% respondentów stwierdziło, że rozmowa z przyjaciółmi o długach nie byłaby dla nich komfortowa. Spośród naszych ankietowanych mieszkających na wsi, to stwierdzenie jest prawdziwe dla 60%.

A rozmowy o wydatkach? Według raportu „Koszty życia Polaków” Krajowego Rejestru Długów najwięcej pieniędzy przeznaczamy na utrzymanie gospodarstwa domowego: rachunki i czynsze. Ale czy lubimy o tym rozmawiać? 

44% respondentów nie chce rozmawiać ze znajomymi o cenie swojego domu lub koszcie kredytu hipotetycznego. Dla 27% taka konwersacja nie stanowi problemu.

Swobodniej podchodzimy do kosztów wynajmu lokum. Prawie 40% ankietowanych (39,62%) nie widzi problemu w rozmowie na ten temat. Jednak dla 33% nie byłaby ona komfortowa.

Łapy przy sobie. 66% ankietowanych nie otrzymało zwrotu pożyczki

Lepiej niż wziąć chwilówkę, jest pożyczyć pieniądze od przyjaciół. Gorzej, kiedy musimy je oddać.

21% naszych respondentów, przyznało, że pożyczyło pieniądze, ale nigdy ich nie oddało. Wśród ankietowanych poniżej 25 roku życia przyznało się do tego 30% osób. Co ciekawe, aż 66% ogółu ankietowanych stwierdziło, że nie otrzymało z powrotem pieniędzy, które pożyczyli.

Na pytanie o to, czy kiedykolwiek skłamali poproszeni o pożyczkę, 50% odpowiedziało twierdząco i, również 50%, przecząco.

Powiedz mi ile zarabiasz, a powiem Ci… 

Pewnie zdarza Ci się zastanawiać, czy Basia z księgowości nie zarabia więcej od Beaty. Albo czy Twój kolega z biurka obok, nie ma wyższej pensji od Ciebie, bo byłeś frajerem w trakcie negocjacji warunków.

A może wystarczyłoby zapytać? 

To nie takie proste…

Według raportu Aon Hewitt w Polsce zaledwie ⅓ firm dzieli się z pracownikami informacją na temat taryfikatorów płacowych, a jedynie 13% podaje informację o przedziałach wynagrodzeń w poszczególnych poziomach taryfikatora. 

Oznacza to, że większość zatrudnionych w Polsce nie ma pojęcia o polityce finansowej swojej firmy. Taki przykład „idzie z góry”. A jak jest między kolegami z sąsiedniego biurka?

53% naszych respondentów przyznało, że nie chce dzielić się ze współpracownikami informacją o wysokości swojej pensji. Natomiast prawie 35% chciałoby wiedzieć, ile dokładnie zarabiają ich koledzy. 

Podliczenie zysków i strat. Podsumowanie

„Pieniądze wciąż pozostają tematem tabu. Podczas gdy seks i śmierć zostały usunięte z listy tematów tabu w wielu krajach zachodnich, nadal uważa się, że dyskusje o pieniądzach są niegrzeczne” — piszą Michael Agryle i Adrian Furnham we wstępie do książki Psychologia pieniądza.

Czy wciąż możemy uznać to stwierdzenie za prawdziwe?

Podsumujmy najważniejsze odkrycia z naszego badania: 

• 37% ankietowanych okłamało swoją rodzinę na temat wysokości pensji, 40% nie czuje się komfortowo podając rodzinie kwotę swojej wypłaty.
• 30% respondentów przyznało się do tego, że kłamie partnerom o wysokości swojej pensji.
• 50% respondentów stwierdziło, że rozmowa z przyjaciółmi o długach nie byłaby dla nich komfortowa.
• Na pierwszej randce rozmowy o wysokości pensji są dla respondentów tak samo niekomfortowe, jak o byłych partnerach i partnerkach seksualnych
• 53% naszych respondentów przyznało, że nie chce dzielić się ze współpracownikami informacją o wysokości swojej pensji. Prawie 35% chciałoby wiedzieć ile dokładnie zarabiają ich koledzy.

Metodologia

W badaniu wzięło udział 950 osób. 66,5% z nich to kobiety, 32,8% mężczyźni. Uczestnicy ankiety odpowiedzieli na 26 pytań dotyczących komfortu rozmów o pieniądzach z rodziną, współpracownikami, partnerami i przyjaciółmi. 

A jakie jest Twoje zdanie na ten temat? Czy swobodnie rozmawiasz o pieniądzach z innymi? Czy uważasz, że w Polsce pieniądze są tabu? Koniecznie podziel się swoimi uwagami i przemyśleniami w komentarzu pod artykułem.

Proces redakcyjny InterviewMe

Ten artykuł został sprawdzony przez nasz zespół i jest zgodny z procesem redakcyjnym InterviewMe. Zależy nam na dzieleniu się naszą wiedzą oraz dostarczaniu rzetelnych i godnych zaufania porad zawodowych dopasowanych do Twoich potrzeb. Nasze wysokiej jakości treści co roku przyciągają ponad 10 milionów czytelników. Ale na tym nie koniec. Regularnie publikujemy też autorskie badania, aby lepiej rozumieć rynek pracy i jesteśmy dumni, że cytują nas czołowe media w Polsce.